Lợi hại của hệ thống lực đẩy trong xe hơi

Mỗi khi đánh giá một cái xe, hoặc đang tính mua xe, thường thì chúng ta chỉ tự hỏi: Mua xe đời mấy? Hiệu gì? Ít ai hỏi rằng, “Lực đẩy của xe thế nào: hai bánh trước? hai bánh sau? Hay cả bốn bánh?” Bảo đảm rằng nếu ra ngoài đại lý mà salesman hỏi lại như vậy, chắc chúng ta vô phương trả lời. Vậy hệ thống lực đẩy là gì? Nó ảnh hưởng ra sao trên máy xe và trên sự hoạt động của xe?

Hệ thống lực đẩy, tiếng Mỹ là Drivetrain, là cách thức nhà sản xuất xe nối kết sức đẩy của máy vào bánh xe. Sự sắp xếp này đưa đến các hiệu quả khác nhau khi xe di chuyển. Thế nên, khi mua xe hoặc đánh giá một cái xe, chắc chắn Drivetrain phải là một yếu tố quan trọng chúng ta cần xét tới.

Có bốn loại hệ thống lực đẩy chính, xin gọi là Drivetrain cho vắn tắt và để làm quen khi nói chuyện về xe: Đó là FWD, RWD, AWD, và 4WD. Sau đây là sự lợi hại của từng loại:

1. Hệ thống FWD
Xe có hệ thống FWD thì lực đẩy phát sinh từ máy sẽ được chuyển vào 2 bánh TRƯỚC (front wheel drive), và 2 bánh sau sẽ được kéo đi (pulling force). Như vậy, 2 bánh trước là nơi vừa nhận lực đẩy, vừa điều hành sự bẻ lái. Hệ thống này được gắn trong các xe Toyota Camry, Honda Accord và Nissan Altima.
Với hệ thống FWD, thì máy, hộp số, và cơ chế lực đẩy được đặt cả ở mũi xe, từ đó phát sinh những đặc điểm sau:

- Vì tất cả các bộ phận nặng nề nhất trong xe đều tập trung ở phía trước, nên khả năng bám đường (traction) của xe là khá vững, giúp xe tăng độ an toàn khi di chuyển, nhất là trong mùa đông. Sánh với các hệ thống drivetrain khác, xe FWD giá cả nhẹ nhàng hơn xe AWD (xem phần sau), nhưng an toàn hơn xe RWD (xem phần sau)

- Cũng nhờ các thành phần liên quan đều gom cả vào 1 chỗ, kiến trúc máy bớt phức tạp, giúp việc bảo trì săn sóc đơn giản hơn

- Dành một khoang rộng rãi hơn cho băng ghế sau, và khu vực chứa đồ (trunk).
- Khuyết điểm của xe FWD là bởi vì sức đẩy dồn cả vào trục bánh trước, nên nếu trục bánh trước bị trượt vì đường quá trơn ướt, hoặc bị sa lầy trong tuyết, thì coi như bạn sẽ bị kẹt. Để bổ túc khiếm khuyết này, chúng ta nên gắn bộ lốp đặc chế cho mùa đông (winter tires) khi xe phải đi trên đường tuyết.

2. Hệ thống RWD
Hệ thống này chuyển lực phát sinh từ máy cho 2 bánh SAU (rear wheel drive), và từ đó đẩy toàn bộ chiếc xe đi (pushing force). Trước đây, hệ thống drivetrain này được coi là lý tưởng. Vì 2 bánh trước không nhận lực, chúng có thể “rảnh rang” hơn để tập trung vào việc bẻ lái, hợp với sự phân bố sức nặng cân bằng trên toàn thể chiếc xe, giúp cho tài xế điều khiển xe dễ dàng hơn. Hệ thống này thường được dùng trong các loại xe như Lexus IS Series, BMW 3 Series, Infiniti G35, trong các loại pickup nhỏ, xe truck để chở đồ, xe thể thao, và các xe cần đạt thành tích cao….
Đặc điểm của xe RWD có thể tóm lại như sau:
- Giúp xe thăng bằng,
- Dễ thắng, dễ bẻ lái trong điều kiện đường xá khô ráo
- Tuy nhiên, khi đi trong trời tuyết hoặc mặt đường đóng băng, xe RWD có nhiều rủi ro. Thứ nhất, bánh xe dễ bị “bê” ra khỏi đường lăn, thứ hai nếu hai bánh bị sa lầy, hai bánh còn lại sẽ trở thành vô dụng, chẳng có thể làm gì để cứu nguy được.

3. Hệ thống AWD
Hệ thống AWD đặt lực đẩy trên tất cả mọi bánh xe (all wheel drive), có mặt trong các xe tiêu biểu như Subaru Legacy, Acura RL và BMW X5. Đây là hệ thống hiện đại và cầu kỳ nhất. Nó có thể hoạt động liên tục với lực đẩy phân bố đều trên 4 bánh, hoặc tự động thay đổi để chuyển lực nhiều hơn về phía trước hay nhiều hơn về sau khi cần thiết. Có hệ thống chỉ sử dụng lực trên một trục xe – trục trước hoặc trục sau – mà thôi trong trường hợp bình thường; Khi phát giác trục trước hoặc trục sau bị trượt, bị kẹt, thì hệ thống tự động chuyển lực cho cả 4 bánh hoạt động.
Hệ thống AWD có những đặc điểm sau:
- Tăng tốc an toàn ngay cả khi mặt đường trơn ướt. Tài xế không cần phải dụng công nhiều.
- Nhưng khuyết điểm là không giúp thắng hiệu quả và bẻ lái an toàn hơn trong trời tuyết, không có khả năng kéo vật nặng (heavy towing), không có bậc số thấp khi xe buộc phải bò chậm chạp, hao xăng, và giá thành cao hơn so với xe FWD. Để được an toàn trong trời tuyết, chủ xe vẫn phải dùng thêm bộ lốp mùa đông (winter tires).

4. Hệ thống 4WD
Hệ thống 4WD đặt lực đẩy trên 4 bánh xe, rất dễ bị hiểu lầm với hệ thống AWD ở trên (cũng đặt lực đẩy trên cả 4 bánh xe). Thực ra cả 2 hệ thống – AWD và 4WD – cũng giống nhau, khác một điều là xe chạy với lực đẩy 4WD thì MẠNH hơn, thường được lắp đặt cho những chiếc xe phải chạy ngoài phạm vi đường tráng nhựa (off-road conditions), chẳng hạn vượt suối cạn, đi xẻ rừng, leo núi….. Những chiếc xe được lắp 4WD là Lexus LX Series, Land Rover Range Rover, Hummer H2, và xe truck hặng nặng…. Thông thường, xe chạy bằng lực đặt trên hai bánh sau, và khi cần chạy bằng cả bốn bánh, tài xế sẽ nhấn một cái nút nào đó trong phòng điều khiển để phân bố lực cho cả bốn bánh.

Xe có đặc điểm sau:
- Khỏe, có thể kéo một chiếc tầu lên dốc
- Có bậc số thấp để đi trong điều kiện khó khăn.

- Không an toàn khi thắng hoặc bẻ lái trong trời tuyết. Bình thường, khi chạy đủ công suất 4WD xe cần một góc rộng để bẻ lái.
- Trong điều kiện bình thường, phải nhớ chỉnh về hệ thống FWD hoặc RWD. Vô tình để xe chạy với 4WD trong lúc đó sẽ làm tổn hại drivetrain.

***
Trên đây là một vài điều căn bản về drivetrain, hy vọng góp thêm vài ý kiến hữu dụng để bạn nhận định về giá trị của một chiếc xe, và khai thác được những tiện nghi mà khoa học kỹ thuật mang lại.

Haosmith@yahoo.com
Muốn giữ xe ở tình trạng hoàn hảo nhất, xin xem Cẩm Nang Bảo Trì Tập I, II, và III do Phạm Đình và Hao Smith phát hành, mỗi tập $6+$2 cước phí. Money Back Guarantee 3 tháng. Gửi cheque cho Phạm Đình, 9800 Bolsa Ave # 86, Westminster, CA 92683. Tel: 714 400 1849 (Lưu ý: Số mới). Cho biết điện thoại và email, nếu có. Có thể hỏi tại nhà sách Tú Quỳnh 714-531-4284; hoặc Tự Lực 714-531-5290.