Mẹo Vặt

Làm vườn: Dùng cả phân bón thiên nhiên và phân hóa học để tạo kết quả tốt nhất

Thursday, 14/09/2017 - 08:03:11

Đòi hỏi chứ, có khác gì chúng ta đâu: Còn bé thì cần tã, lớn hơn một chút cần thuốc trị mụn, vào tuổi dậy thì, cần son phấn, khi có bầu lại phải uống thuốc dưỡng thai…. Tóm lại, có phát triển là có đòi hỏi, cây cối cũng như con người thôi.

Bài VŨ HẰNG

Trồng trọt là một sinh hoạt mà ai cũng dính dáng ít nhiều, dù làm để kiếm sống, hoặc chỉ làm cho vui. Và ai cũng đã từng dùng phân bón: Hoặc phân thiên nhiên hoặc phân hóa học. Một số người chuyên sản xuất nông phẩm organic thì chỉ dùng phân bón thiên nhiên. Người trồng trọt cho vui thì thích có ngay lá xanh, hoa thơm, quả ngọt để thưởng thức, nên cậy nhờ phân hóa học là chính.


Phân hóa học có đủ dưỡng chất cung cấp cho cây trong từng thời kỳ phát triển

Trong thực tế, ít ai chỉ dùng thuần một thứ này hoặc thứ kia, mà thường là cả hai. Nhất là những người trồng trọt để kiếm sống: Họ đương nhiên muốn có hoa màu tốt tươi, nhưng còn phải lo gìn giữ và cải thiện sự phì nhiêu của đất để có thể sử dụng lâu dài…. Họ không thể chỉ dùng phân hóa học mà bỏ qua phân thiên nhiên. Mà phải dùng tổng hợp để đạt được kết quả tốt nhất.


Giun trùng là dấu hiệu của đất lành, mà phân hóa học có thể giết chết

Như các bạn đã biết, phân thiên nhiên có thể thiếu một số dưỡng chất mà cây cối trong vườn cần đến ở một giai đoạn nào đó. Chẳng hạn, trong lúc trổ hoa, cây cối cần có nhiều chất phốt-pho hơn là lúc đang ra lá. Rồi khi ra trái, nó cần có thêm các khoáng chất, như sắt (iron), kẽm (zinc) và lưu huỳnh (sulfur)…. Hằng biết nhiều bạn không chấp nhận những đòi hỏi rắc rối này, các bạn ấy cho rằng cây cối lớn lên với thiên nhiên, làm gì mà đòi hỏi như... người ta vậy?

Đòi hỏi chứ, có khác gì chúng ta đâu: Còn bé thì cần tã, lớn hơn một chút cần thuốc trị mụn, vào tuổi dậy thì, cần son phấn, khi có bầu lại phải uống thuốc dưỡng thai…. Tóm lại, có phát triển là có đòi hỏi, cây cối cũng như con người thôi.


Tốt nhất dùng phân xanh (compost) là thứ bạn có thể chế được từ cây, lá… nát mục để bảo trì đất, có thêm chút phân hóa học vào từng thời kỳ phát triển của cây.

Vậy khi cây cối cần thêm những chất như phốt pho, sắt, kẽm, lưu huỳnh…. mà đất vườn không có đủ, bạn tìm đâu ra để đáp ứng cho chúng? Tìm trong phân nhân tạo, vốn là sự tổng hợp các hóa chất cần thiết cho từng giai đoạn phát triển của cây. Bạn chỉ việc ra cửa hàng, mua bao phân có đúng các chất ấy mang về bón vào là cây cối vui vẻ ngay.

Không phải cứ phân hóa học là nguy hiểm cho cây. Trái lại, trong từng trường hợp, nó là sự đáp ứng cần thiết. Với điều kiện, bạn phải dùng đúng những gì cây đang cần với đúng liều lượng ở thời điểm đó. Hằng xin nhắc lại hai điều kiện khi bón phân hóa học để các bạn lưu ý: Đúng liều lượng và đúng thời điểm. Không giữ hai điều kiện này, chúng ta sẽ nhận được những phản ứng trái mùa của cây, chẳng hạn:
- Bón quá nhiều chất Nitrogen khi cây còn non: Hậu quả cây sẽ ra nhiều lá trong lúc đang cần phát triển rễ. Như vậy là không tốt.

- Ngược lại, bón quá ít khi cây đang trổ lá, hậu quả lá sẽ vàng vọt và lưa thưa, trông không đẹp mắt chút nào.

Với các dưỡng chất khác cũng vậy, thời gian và liều lượng phải đầy đủ, bằng không chúng ta sẽ phải chịu hậu quả trái mùa, không như ý.

Sau nữa, lạm dụng phân hóa học có thể làm mất thăng bằng trong những yếu tố căn bản của lòng đất, chẳng hạn:



Khi ra trái, cây sẽ cần thêm nhiều dưỡng chất mà phân hóa học có thể dễ dàng đáp ứng

- Mất thăng bằng về độ pH: Đất phải có độ pH thích hợp, lý tưởng là 5 tới 6.5, thì cây cối mới hấp thụ dưỡng chất được. Vì thế, khi bón thêm phân hóa học, bạn phải đọc kỹ xem nó có làm mất thăng bằng về độ pH này không.

- Giết chết những vi sinh vật tốt lành trong đất: Đây là những sinh vật cực nhỏ, kể cả loài giun đất…. Sự hiện diện của chúng rất cần thiết để làm phân hũy dưỡng chất, giúp cho cây cối dễ dàng hấp thụ hơn. Dùng quá nhiều phân hóa học có thể giết chết các loại vi sinh vật và giun trùng này, là một thiệt hại lớn về lâu về dài cho đất.

Tóm lại, biện pháp tốt nhất cho người yêu vườn là nên dùng phân thiên nhiên, phổ thông nhất là phân xanh (compost) để nuôi đất, giữ độ thăng bằng pH và tạo môi trường cho giun trùng và vi sinh vật nẩy nở. Vào từng giai đoạn phát triển của cây, bạn có thể mua thêm phân hóa học, với tỷ lệ dưỡng chất đáp ứng nhu cầu trong giai đoan phát triển ấy, để bón thêm.

Làm được như vậy là trọn vẹn cả đôi bề, mang lại lợi ích trước mắt cho cây và lợi ích lâu dài cho đất. Dĩ nhiên, bạn phải bỏ chút công phu nghiên cứu. Nếu có lòng yêu cây, yêu vườn thì ai cũng làm được.
Vuhang231@yahoo.com

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT