Làm việc cho CDC phòng ngừa ung thư, lại mua cổ phần công ty thuốc lá, phải từ chức thôi

Bà Brenda Fitzgerald, tổng giám đốc của cơ quan CDC, trong một lần lên đài truyền hình CNBC.

ATLANTA - Người đứng đầu Trung Tâm Kiểm Soát Và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) liên bang đã từ chức vào sáng thứ Tư, ngay sau khi có một bản tin gây chấn động dư luận vì tin cho thấy bà giám đốc này đã mua cổ phiếu trong một công ty thuốc lá cùng lúc bà đã nhận chức vụ giám sát các chương trình ngưng hút thuốc trên toàn nước Mỹ.

Tổng giám đốc của cơ quan CDC là bà Tiến Sĩ Brenda Fitzgerald, một bác sĩ sản phụ khoa tại tiểu bang Georgia. Bà bị khám phá đã sở hữu cổ phần trong những công ty bán hoặc sản xuất thuốc lá, trước khi đảm nhận chức vụ cách đây gần sáu tháng. Bà Brenda Fitzgerald được xem là một trong những viên chức y tế hàng đầu của nước Mỹ.

Trong thông báo về quyết định từ chức của bà Fitzgerald vào sáng thứ Tư, chính phủ Trump giải thích là do sự kéo dài quá lâu trong việc bán đi các cổ phần của bà, mà trong đó có cả những cổ phần trong các công ty chuyên về chăm sóc y tế.

Tin tức về các cổ phần bà trong các hãng thuốc lá đã được báo điện tử Politico đưa ra trong một bản tin đăng vào đêm thứ Ba, không lâu trước khi Tổng Thống Donald Trump đọc bài tường trình Tình Hình Quốc Gia. Ông Trump là người đã bổ nhiệm bà Fitzgerald vào chức vụ đó.

Trong một bản tin cách đây hai tuần, Politico từng nêu ra rằng bà Fitzgerald đã nhiều lần tránh né điều trần trước Quốc Hội, vì bà có những mâu thuẫn quyền lợi tài chánh chưa được giải quyết.

Bộ Trưởng Y Tế Tom Price, thượng cấp của bà Fitzgerald hồi đó, đã từ chức trong tháng Chín năm ngoái, sau khi báo Politico phanh phui chuyện ông Price nhiều lần dùng các chuyến bay thuê riêng gây tốn tiền cho việc đi lại vì công vụ, thay vì dùng máy bay thương mại.

Politico cho biết rằng bà Fitzgerald, cựu ủy viên thuộc Nha Y Tế Công Cộng Georgia, đã mua các cổ phần trị giá từ $1,001 tới $15,000 trong đại công ty Japan Tobacco, sau khi bà nhận chức vụ đứng đầu CDC vào đầu tháng Bảy 2017.

Bà cũng đã thực hiện những vụ mua cổ phần tương tự trong hai công ty dược phẩm Merck & Co. và Bayer, cũng như trong đại công ty bảo hiểm y tế Humana.

Politico lưu ý rằng cách chỉ một ngày sau khi mua cổ phần ở Japan Tobacco, bà Fitzgerald đi thăm Phòng Thí Nghiệm Thuốc Lá của CDC, là cơ sở chuyên “nghiên cứu về cách thức các hóa chất trong thuốc lá gây nguy hại cho sức khỏe con người.”

Một trang web của CDC về thói hút thuốc và dùng thuốc lá lưu ý rằng hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong và cái chết có thể phòng ngừa được tại Hoa Kỳ, “gây tổn hại cho hầu hết mọi cơ quan của thân thể,” và gây tốn kém cho nước Mỹ hàng tỷ Mỹ kim một năm trong các khoản chi phí y tế.
Bà Fitzgerald đã bán các cổ phần thuốc lá của bà vào ngày 26 tháng Mười, và tất cả những cổ phần của bà trị giá hơn $1,000 vào ngày 21 tháng 11.

Bà từng đan cử việc bỏ thuốc lá là mục ưu tiên hàng đầu, lúc bà giữ chứ vụ ở tiều bang Georgia. Báo Politico đưa tin, “Trước khi nhận chức vụ ở CDC, bà có cổ phần trong năm công ty thuốc lá khác: Reynolds American, British American Tobacco, Imperial Brands, Philip Morris International, Fitzgerald, và Altria Group Inc., tất cả đều hợp pháp căn cứ theo các quy định luật đạo đức tại Georgia.”