Iran có thể đã bắn lầm máy bay của hàng không Ukraine bằng phi đạn phòng không

Thủ Tướng Justin Trudeau của Canada đã đặt nến bên ngoài tòa nhà quốc hội Parliament Hill vào đêm thứ Năm, 9 tháng 1, 2020 tại thủ đô Ottawa, để cầu nguyện cho tất cả những nạn nhân bị thiệt mạng trên chiếc phi cơ bị bắn rơi ở Iran. Trong số 176 người thiệt mạng có 63 công dân Canada. (Dave Chan/ Getty Images)

OTTAWA – Thủ Tướng Justin Trudeau của Canada dẫn các nguồn tin tình báo nói rằng, chiếc máy bay của hãng hàng không Ukraine bị rơi ở Iran, giết chết 176 người trên khoang, nhiều khả năng đã bị bắn bởi hỏa tiễn phòng không của Iran. Việc bắn hủy chiếc phi cơ mà trong đó chở 63 người Canada, “có lẽ là không cố tình,” ông Trudeau nói trong cuộc họp báo ở Ottawa ngày thứ Năm.
“Chúng tôi có tin tình báo từ nhiều nguồn, bao gồm cả từ đồng minh và từ cơ quan của chính chúng tôi. Các bằng chứng cho thấy máy bay bị bắn rơi bởi một hỏa tiễn đất đối không của Iran,” ông Trudeau nói.
Máy bay của hãng hàng không quốc tế Ukraine, đang trên đường từ Tehran tới Kiev, bị rơi hôm thứ Tư chỉ vài giờ sau khi Iran bắn nhiều hỏa tiễn vào hai căn cứ Hoa Kỳ ở Iraq, và quân đội Iran đang trong tình trạng báo động cao vì sợ Hoa Kỳ trả đũa.

Thủ Tướng Trudeau nói chính phủ của ông sẽ điều tra cho tới khi có được kết quả rõ ràng, minh bạch.
Trước đó, cũng trong ngày thứ Năm, một viên chức Hoa Kỳ cho biết, dựa theo dữ liệu vệ tinh, Hoa Thịnh Đốn đã kết luận với độ chắc chắn cao rằng các hỏa tiễn phòng không đã bắn rớt máy bay.
Viên chức này thêm rằng chiếc Boeing 737-800 của hãng hàng không Ukraine đã bị Iran theo dõi bởi radar. Chính phủ Hoa Kỳ tin rằng Iran bắn rơi máy bay vì lầm lẫn. Khi máy bay ở trên không được 2 phút sau khi cất cánh từ phi trường Tehran, hệ thống tầm nhiệt của vệ tinh Hoa Kỳ đã phát hiện hai hỏa tiễn đất đối không. Ngay sau đó, một vụ nổ đã xảy ra trong khu vực lân cận máy bay, viên chức Hoa Kỳ nói. Hệ thống tầm nhiệt sau đó cho thấy máy bay bốc cháy khi rơi xuống.
Tờ New York Times nói nhật báo này đã có và đã kiểm chứng một video, cho thấy một hỏa tiễn Iran bắn trúng một máy bay gần phi trường Tehran.
Hôm thứ Năm, phát ngôn viên chính phủ Iran, ông Ali Rabiei, đã bác bỏ thông tin cho rằng hỏa tiễn nước này bắn rơi máy bay.

“Mọi báo cáo này đều là một cuộc chiến tranh tâm lý để chống Iran. Các quốc gia có công dân trên máy bay có thể gởi đại diện đến Iran. Boeing cũng có thể gởi đại diện của hãng đến để tham gia quá trình kiểm tra hộp đen,” ông Rabiei nói.
Cơ quan hàng không dân sự Iran, chiếc máy bay 3 năm, vừa được bảo trì vào thứ Hai, đã gặp trục trặc trước khi cất cánh và đã bắt đầu quay lại phi trường trước khi bị rơi.
Khi nói chuyện với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Donald Trump nói ông không tin vụ máy bay rơi là do trục trặc máy móc. “Đó là một thảm kịch. Có lẽ một ai đó ở phía bên kia đã phạm sai lầm,” Tổng Thống Trump nói.
Theo các chuyên gia quốc phòng, tín hiệu radar của một chiếc Boeing khá tương tự với một vận tải cơ cỡ lớn của quân đội Hoa Kỳ.
“Họ (người Iran) đang trong tình trạng báo động cao và sẵn sàng bắn rơi mọi thứ trông giống chiến đấu cơ Hoa Kỳ. Có ai đó đã tưởng lầm rằng chiếc máy bay Ukraine là một phi cơ quân sự,” một chuyên gia nói. Một khi hỏa tiễn được bắn ra, việc đổi hướng hỏa tiễn là bất khả thi, cho dù người điều hành trên mặt đất nhận ra sai lầm của họ.