Huawei bị nghi gian lận ngân hàng và giao thương với Iran

Nhãn hiệu Huawei được trưng bày tại một cuộc triển lãm công nghệ tại Las Vegas, Nevada năm nay. Huawei bị nghi ngờ làm gián điệp cho Bắc Kinh tại các nước Tây Phương. (David Becker/Getty Images)

BẮC KINH - Việc giám đốc tài chính của hãng Huawei bị bắt tại Canada là một phần của cuộc điều tra của Hoa Kỳ, trước những các buộc cho rằng hãng công nghệ Trung Quốc đã sử dụng hệ thống ngân hàng quốc tế để tránh lệnh trừng phạt của Hoa Thịnh Đốn đối với Iran, theo một số nguồn tin cho biết.

Bà Mạnh Vãn Chu, Giám Đốc Tài Chính của Huawei, con gái của nhà sáng lập hãng và Tổng Giám Đốc Nhậm Chính Phi, bị bắt tại Canada vào ngày 1 tháng 12, và sắp được dẫn độ về Hoa Kỳ. Tin tức về vụ bắt giữ đã gây xáo trộn thị trường tài chính toàn cầu, do lo ngại sự việc sẽ làm gia tăng xung đột thương mại Mỹ - Trung.

Vào năm 2016, Hoa Kỳ từng kiểm tra xem liệu hãng Huawei có vi phạm lệnh cấm vận đối với Iran hay không. Theo các nguồn tin, gần đây, nhà chức trách đã mở rộng điều tra và đang tìm hiểu về nghi vấn hãng Huawei đã dùng hệ thống ngân hàng HSBC để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp liên quan đến Iran.
Huawei từ lâu nay đã bị Hoa Thịnh Đốn và nhiều nước Tây Phương nghi ngờ, do sự liên hệ của hãng này với nhà cầm quyền Trung Quốc, và được cho là có thể làm gián điệp cho Bắc Kinh. Hãng công nghệ này đã bị cấm không được tham gia thị trường thiết bị viễn thông ở nhiều nước, bất chấp những lời khẳng định rằng hãng không bị Bắc Kinh chi phối.

Vào ngày thứ Năm, Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã yêu cầu Hoa Kỳ và Canada giải thích lý do bắt bà Mạnh Vãn Chu, đồng thời yêu cầu phóng thích bà này ngay lập tức.

“Chúng tôi đã nói chuyện với các đại diện Canada và Hoa Kỳ, yêu cầu hai nước phải giải thích lý do bắt giam và trả tự do ngay lập tức cho giám đốc tài chính của Huawei,” phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói.

“Chúng tôi sẽ theo sát diễn biến của sự việc để thực hiện mọi biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của công dân Trung Quốc.” Ông Cảnh Sảng cũng nói thêm rằng Bắc Kinh đã gởi phản đối tới Hoa Thịnh Đốn, Ottawa và hỗ trợ cho bà Mạnh ngay sau khi bà bị bắt.

Bà Mạnh bị bắt cùng ngày với việc Tổng Thống Donald Trump và Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có cuộc gặp tại Buenos Aires, Argentina, bên lề Hội nghị G20. Sau cuộc gặp, hai bên đã thỏa thuận tạm dừng chiến tranh thương mại trong 90 ngày. Sự trùng hợp này làm dấy lên nghi ngờ về thỏa thuận “đình chiến” giữa hai nước.

Bà Mạnh, 41 tuổi, được một số hãng truyền thông Trung Quốc đánh giá là ứng cử viên hàng đầu để tiếp quản tập đoàn của cha. Là con gái của nhà sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi, nhưng bà Mạnh theo họ mẹ. Bà Mạnh gia nhập tập đoàn vào năm 1993 và đã giữ nhiều vị trí tại các bộ phận tài chính.

Ngoài chức vụ giám đốc tài chính, bà Mạnh còn là một trong những phó chủ tịch hội đồng quản trị của tập đoàn. Việc bà Mạnh bị bắt sẽ khiến các cuộc đàm phán thương mại giữa Hoa Thịnh Đốn và Bắc Kinh thêm khó khăn. Một số chuyên gia cho rằng Trung Quốc có thể sẽ đáp trả Hoa Kỳ bằng cách bắt giữ công dân Mỹ.