Hãy ăn năn hối cải

Tranh minh họa câu chuyện dụ ngôn cây sung không sinh trái của thi sĩ/họa sĩ Hòa Lan Jan Luyken (1649-1712). (Wikipedia)

Bài LM VINCENTÊ PHẠM NGỌC HÙNG

​Người Do Thái ngày xưa bị ảnh hưởng bởi thuyết nguyên nhân và hậu quả, cause and effect. Nhiều người Việt Nam chúng ta cũng tin vào thuyết này, nên mới có những câu, “Ác lai thì ác báo,” hoặc, “Không có lửa thì làm sao có khói.” Thuyết này tương tự như thuyết quả báo của nhà Phật, có nghĩa là kiếp trước ăn ở ác, nên kiếp này phải đền bù.

​Những người Do Thái trong bài Tin Mừng hôm nay, khi đến thuật cho Chúa Giêsu về sự kiện một số người Galiêa bị Philatô giết chết, không có ý gài bẫy hay thử thách Chúa. Họ chỉ giản dị thấy đây là một tai họa khủng khiếp, nên thuật lại cho Chúa nghe. Tuy nhiên Chúa đọc được suy nghĩ của họ và bảo với họ đừng cho rằng những người này tội lỗi hơn những người khác, nên phải chịu cái chết thê thảm như vậy. Nhân dịp này, Ngài nhắc nhở, nếu các ngươi không ăn năn hối cải thì cũng có thể bị hủy diệt như vậy.

​Ngài liền kể cho họ nghe một tai họa khác về tháp Silôe đổ xuống và đè chết 18 người. Ngài cũng bảo với họ, hậu quả không phải do những người này tội lỗi hơn những người khác, nhưng những sự kiện như vậy nói lên bản chất mỏng dòn, dễ qua đi, của số phận con người. Chỉ cần một tai họa bất chợt xảy ra, mạng sống con người cũng sẽ qua đi. Vì vậy, một lần nữa Chúa nhấn mạnh đến sự cần thiết phải ăn năn hối cải.

​Tai họa xảy ra là điều không thể tránh được, nhưng Chúa muốn nhắc nhở chúng ta đừng để cho tai họa đem chúng ta đi theo khi mình không có được sự chuẩn bị sẵn sàng. Chết đi trong tình trạng thiếu sự chuẩn bị, đó mới chính là tai họa to lớn hơn. Chúng ta không thể quy tội cho Chúa là Ngài trừng phạt con người. Suy tư này hoàn toàn tương phản với thánh vịnh đáp ca ngày hôm nay, “Chúa là Đấng thương xót và nhân ái.” Bản tính của Thiên Chúa là như vậy. Ngài không hề muốn trừng phạt bất cứ ai, ngay cả những kẻ gây ra sự dữ, nhưng Ngài muốn họ ăn năn hối cải. Đây là điều mà chúng ta đọc thấy trong dụ ngôn cây vả [cũng gọi là cây sung] không sinh trái.

​Đã ba năm liên tục mà cây vả không sinh được một trái nào, và dĩ nhiên quyết định của chủ vườn chặt nó đi là điều hợp tình hợp lý. Không phải ông đã hết nhẫn nại với nó, nhưng tại vì nó không có trái và chỉ làm choán đất và hút hết màu mỡ của đất dành cho những cây khác. Tuy nhiên người làm vườn nài xin ông cho thêm một năm nữa để anh ta chăm bón lại xem nó có đơm bông kết hạt hay không. Dụ ngôn kết thúc ở đó để chúng ta suy gẫm xem ai là ông chủ. Còn người làm vườn là ai? Theo tinh thần của bài Tin Mừng hôm nay, Thiên Chúa chính là ông chủ và cũng là người làm vườn bởi vì cả hai đã nêu lên được lòng Chúa thương xót và nhân ái như trong thánh vịnh đáp ca “Chúa là Đấng thương xót và nhân ái.”

​Toàn bộ bài Tin Mừng ngày hôm nay muốn nhấn mạnh hai điểm quan trọng này: thứ nhất, chúng ta không biết được tai họa hay rủi ro gì sẽ xảy ra và xảy ra như thế nào. Cho nên chúng ta luôn phải chuẩn bị cho cái chết đột ngột của mình bằng cách hòa giải với Thiên Chúa và tha nhân. Thứ hai, đang khi Thiên Chúa còn đang nhẫn nại đợi chờ chúng ta “ba năm” để đơm bông kết hạt, thì chúng ta cần phải tận dụng mọi cơ hội Chúa ban cho để cải thiện cuộc sống. Chúng ta sẽ phải trả lời trước mặt Chúa trong ngày phán xét nếu chúng ta bỏ qua những ân phúc Ngài đã ban tặng.