Giầu và Nghèo

Tuần trước chúng ta đã đọc và nghe những lời sấm của tiên tri Amos lên án những bất công trong một xã hội chạy theo tiền bạc, cạnh tranh và lừa đảo, bóc lột những kẻ nghèo khó để làm giầu. Trong bài học ngày hôm nay tiên tri lại cho chúng ta thấy nếp sống của những con người vinh thân phì gia, được ưu đãi bởi những gì họ đã chiếm đoạt được, để sống một cuộc sống “nằm trên những giường ngà, ươn ái trên các sấp ụ,” như tiên tri đã mô tả; ăn uống say sưa phung phí, xức dầu thơm thượng hạng. Họ coi sự hưởng thụ, tiền bạc và của cải, chính là chúa tể của họ và không quan tâm tới sự nghèo khó và nỗi cay đắng của những người cùng khổ chung quanh mình. Nhưng tất cả những vinh hoa phú quí đó sẽ không kéo dài. Tiên tri Amos đã coi họ như những người ngu dại, vì tất cả những cái họ đang có sẽ sụp đổ khi những thành trì bảo vệ quyền lợi của họ không còn nữa và khi quân thù xông tới, họ sẽ là những người đầu tiên phải lưu đầy.

Từ những lời sấm của tiên tri Amos chúng ta bước sang bài Phúc Âm của Chúa Nhật tuần này, qua bài dụ ngôn người phú hộ giầu có và ông Lazarô ăn mày nghèo khó. Ông phú hộ giầu có ăn mặc gấm tía lụa là, ngày nào cũng yến tiệc linh đình làm cho chúng ta liên tưởng tới những người giầu có bị tiên tri Amos kết án trong các lời sấm của ông. Người giầu có này cũng chỉ biết ăn uống và hưởng thụ, không để mắt tới sự đau khổ và cay đắng của đồng bào chung quanh mình. Người ăn mày nghèo khó trước cổng nhà ông chỉ mong một miếng ăn thừa từ trên bàn của ông rớt xuống mà cũng không được. Đầu óc của người ăn mày mỏi mòn mơ tới những miếng ăn thừa đó được ban cho mình, nhưng mãi cũng chỉ là giấc mơ vì người phú hộ không quan tâm tới người nghèo khó ngoài cổng nhà mình. Khi cả hai đều chết, chắc chắn là ở hai thời điểm khác nhau, thì định mệnh của họ hoàn toàn thay đổi. Lazarô chết và được các thiên thần đưa lên dự tiệc trong cung lòng của tổ phụ Abraham. Người giầu có cũng chết nhưng lại phải vào chốn cực hình và không được yên nghỉ.

Phần Lời Chúa của Chúa Nhật tuần này đã trưng bày cho chúng ta hai bức tranh giống nhau: Tất cả mọi sự sẽ qua đi. Tất cả sự giầu có của thế gian này sẽ qua đi và những gian nan thử thách sẽ không kéo dài mãi.

Những lời khuyên nhủ của tiên tri Amos và bài dụ ngôn của Chúa Giêsu đều nhắn nhủ cho chúng ta rằng khi con người chỉ cậy dựa vào quyền thế, sức lực, tài năng và của cải của mình mà không có lòng đạo đức và sống bác ái yêu thương, biết quan tâm tới những người chung quanh của mình, thì họ có thể đạt được mục tiêu ích kỷ của mình ở đời này, nhưng họ không có thể đạt được hạnh phúc đời sau. Cuộc sống giầu có ở trần gian này sẽ không được lặp lại sau cái chết để bước vào cuộc sống đời sau. Sự giầu có thực sự của cả đời này và đời sau, đó là biết theo đuổi đức công chính và lòng đạo hạnh, như lời dạy trong bài trích thơ của thánh Phaolô gởi cho môn đệ của mình là Timôthêô trong bài đọc II của Chúa Nhật tuần này. Và theo lời thánh Phaolô, theo đuổi đức công chính đó, không có gì khác hơn là biết sống đức tin, đức ái, sự nhẫn nại, sự hiền lành và làm theo những lời Chúa Giêsu Kitô truyền dạy.
Lm Trần Văn Kiểm