Bình Luận

Giai đoạn thứ nhì

Saturday, 20/10/2018 - 08:32:21

Cách diễn dịch này làm nhẹ bớt trách nhiệm cho Mohammed, và giúp Mỹ tiếp tục bán vũ khí cho Saudi; có thể đó là lý do khiến tổng thống Mỹ chỉ nhìn nhận là Khashoggi đã bị giết mà chưa đả động gì đến vụ án mạng.

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Hôm thứ Năm, 18 tháng Mười, 2018, tổng thống nói với phóng viên truyền thông, "Nếu phép lạ nhất trong mọi phép lạ không xảy ra, thì tôi phải nhìn nhận là ông ta đã chết. Mọi yếu tố đều khẳng định là ông ta đã chết, tin tình báo đến từ mọi quốc gia cũng đồng thanh xác nhận điều đó."

"Ông ta" là ông Jamal Khashoggi, bình luận gia của tờ Washington Post, tổng thống là người cuối cùng nhìn nhận Khashoggi đã chết; ông chỉ chậm hơn cô Hatice Cengiz 16 ngày. Ông không muốn phản nhìn nhận điều đó, nhưng cuối cùng ông cũng đi đến chỗ miễn cưỡng đồng ý với cô hôn thê của bình luận gia Khashoggi. Ông chỉ đồng ý một phần- cái phần xác nhận là chồng chưa cưới của cô Cengiz đã chết, nhưng chưa nói là Khashoggi bị giết.

Ông chưa muốn phải khẳng định là Thái Tử Mohammed bin Salman giết Khashoggi vì ông này chỉ trích thái tử trong những bài bình luận ông viết từ một năm nay -từ ngày ông bỏ quê hương Saudi Arabia ra đi và tạm trú tại Hoa Kỳ.

Ngày mùng 2 tháng Mười, 2018, ông đến tòa lãnh sự Saudi để xin bản sao án lệnh xử ông ly dị với bà vợ trước để chứng minh tình trạng độc thân của ông, hầu có thể làm hôn thú với cô Cingiz -một sinh viên y khoa.

Cùng đi với ông là cô hôn thê Cingiz; ông căn dặn cô chờ bên ngoài, mà không thấy ông trở ra, cô phải lập tức báo cho nhà cầm quyền Turkey (Thổ Nhĩ Kỳ) biết.

Cô làm theo lời ông dặn, nhưng vẫn không kịp, vì sát thủ nhanh hơn những thủ tục hành chánh rườm rà cho phép cảnh sát can thiệp vào việc xảy ra bên trong một sứ quán ngoại quốc.


Cập vợ chồng chưa cưới Khashoggi-Hatice


Thái Tử Mohammed chụp chung với Ngoại Trưởng Mỹ Pompeo.

Tổng thống cũng chỉ đồng ý là Khashoggi đã chết; chứ ông chưa đồng ý với cô Cengiz là người vị hôn của cô bị giết, để tránh không phải xác nhận thêm nhiều chi tiết quanh cái chết của Khashoggi; như, ai giết, nguyên nhân nào khiến ông bị giết, và xác chết bị phi tang bằng cách nào, ai chủ trương hành động giết người, dấu xác?

Tổng thống than thở, "Tin không tốt, không tốt tí nào cả. Tin đã không tốt mà việc giết người còn tạo xúc động cho cả thế giới. Thật không may mắn tí nào cả."

Giết nhân chứng để bịt miệng đã là việc làm đủ gây chấn động dư luận, mà cách giết người của Thái Tử Mohammed lại còn quá lộng hành; ông sử dụng phản lực cơ đưa một toán sát thủ 15 người thẳng từ Riydh -kinh đô Saudi- qua sứ quán Saudi tại Istanbul, để dùng cưa sắt cưa xác nạn nhân, bỏ vào hành lý xách ra sân bay đem phi tang, thì scenario này quả ly kỳ hơn chuyện phim.

Còn nước, còn tát, tổng thống cho là còn 'hơi sớm một tí' (a little bit early-chữ nghĩa tổng thống dùng) để phán đoán ai là kẻ chủ mưu giết nhà bình luận Khashoggi; ông vẫn hy vọng cứu được ngôi vị thái tử cho nhân vật Mohammed -người đứng ra đặt mua $110 tỉ quân dụng, vũ khí của Mỹ, và cũng là người vừa ký chi phiếu $100 triệu hôm 16/10/18 giúp Mỹ trang trải chiến phí tại Syria.

Để người khác lên ngôi thái tử, rồi kế vị Quốc Vương Salman bin Abdulazziz có thể tạo nguy hiểm cho mối hàng trị giá $110 tỉ mà tổng thống thường ca tụng là mối hàng lớn nhất trong lịch sử bán vũ khí chiến tranh của Mỹ.

Tuy nhiên, tổng thống cũng thận trọng hơn, trong những liên hệ ngoại giao ông giữ khoảng cách, không tỏ ra thân thiện với Thái Tử Mohammed nữa; ông còn nói những liên hệ giữa phò mã Kushner và Mohammed cũng chỉ giới hạn trong công vụ thôi.

Tổng thống còn ra lệnh cho tổng trưởng ngân khố Steven Mnuchin hủy bỏ không tham dự cuộc hội thảo về đầu tư do Thái Tử Mohammed tổ chức tại Riyadh nữa.

Mohammed và nhiều yếu nhân Saudi gọi điện thoại trình bầy với tổng thống Mỹ, và ngoại trưởng Pompeo là ông hoàn toàn vô can, không hề giết Khashoggi, nhưng Pompeo bảo thái tử là việc ông tạo ra là sở hữu của một mình ông ta.

Trong lúc đó truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ phổ biến nhiều tài liệu Thổ phát hiện được bên trong tòa lãnh sự Saudi tại Istanbul.

Một viên chức Thổ tiết lộ với phóng viên The Associated Press Thổ có tài liệu chứng minh việc bình luận gia Khashoggi bị giết bên trong tòa lãnh sự, thi hài bị cưa cắt và được chở đến vùi lấp trong vùng Belgrade Forest hoặc thị trấn Yalova gần đó. Trước đó, đã có tin toán sát thủ đem những mảnh thi thể ông Khashoggi về Saudi để phi tang.

Saudi toan tính đưa ra một diễn dịch khác, họ sẽ đổ tội cho Trung Tướng Ahmed al-Assiri, một cố vấn trong Bộ Tham Mưu của Thái Tử Mohammed. Trong diễn dịch mới đó, Assiri nhận được lệnh của Mohammed là bắt và dẫn giải Khashoggi về Riyadh để trừng trị, nhưng trong lúc bắt Khashoggi ông tướng này đã quá tay khiến Khashoggi thiệt mạng. Để giải quyết mọi khó khăn Assiri tìm cách thủ tiêu xác Khashoggi.

Cách diễn dịch này làm nhẹ bớt trách nhiệm cho Mohammed, và giúp Mỹ tiếp tục bán vũ khí cho Saudi; có thể đó là lý do khiến tổng thống Mỹ chỉ nhìn nhận là Khashoggi đã bị giết mà chưa đả động gì đến vụ án mạng.

Trong một cuộc phỏng vấn tổng thống nói với nhóm phóng viên của tờ The New York Times là ông đã yêu cầu Thổ cung cấp những tài liệu audio nếu họ có. Dưới đây là nguyên văn cuộc phỏng vấn
Question: Mr. President, you asked for this audio/video intelligence — tổng thống đã hỏi xin họ những chứng liệu ghi âm và thu hình?
Trump: Tôi đã hỏi xin họ, nếu họ có.
Question: Nhưng họ chưa cung cấp?
Trump: Tôi đã hỏi xin họ.
Question: Tổng thống có ngạc nhiên vì họ không cung cấp không?
Trump: Không biết họ có hay không. Có thể họ có; tôi đang chờ xem ông Mike (Pompeo) có được những gì.
Ngoại Trưởng Mỹ Mike Pompeo đã từ Thổ Nhĩ Kỳ trở về; ông trả lời báo chí, "Tôi không có gì để tuyên bố cả." Câu nói phải hiểu là 'Tôi không tuyên bố gì cả', dù tôi có biết điều gì quan trọng đi nữa.
Giai đoạn thứ nhất trong thái độ của tổng thống Mỹ là chưa nhìn nhận việc Thái Tử Mohammed giết Khashoggi; giai đoạn thứ nhì là kiểm chứng nguồn tin Thổ buộc tội Mohammed.
Động lực khiến tổng thống hành động như vậy vẫn là ý chí bảo vệ thương ước $110 tỉ; chính ông nói là ông không muốn Tầu hay Nga giựt mối của Mỹ.
Trên thương trường, không ai trách được ông, chỉ vì ý chí giữ mối khách rất sộp đó.

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT