Xe Hơi

Dụng cụ cho túi đồ nghề: Wrench (bài 2)

Saturday, 21/06/2014 - 05:36:54

Có thể nói công tác sửa chữa và bảo trì xe cộ - hoặc bất cứ một thức máy móc gia dụng nào khác – chủ yếu liên quan đến việc mở và xoáy ốc. Mở ốc và vặn ốc chiếm tới 2/3 công sức, các giai đoạn còn lại mệt nhọc lắm cũng chỉ chiếm 1/3 công sức mà thôi. Nhưng nếu có dụng cụ thích hợp thì công việc mở vặn đó lại giống

Hao Smith




Socket wrench, kết hợp với bảng đơn vị để trở thành Torque wrench
 
Có thể nói công tác sửa chữa và bảo trì xe cộ - hoặc bất cứ một thức máy móc gia dụng nào khác – chủ yếu liên quan đến việc mở và xoáy ốc. Mở ốc và vặn ốc chiếm tới 2/3 công sức, các giai đoạn còn lại mệt nhọc lắm cũng chỉ chiếm 1/3 công sức mà thôi. Nhưng nếu có dụng cụ thích hợp thì công việc mở vặn đó lại giống như trò chơi; Không có nó, chúng ta sẽ bị ngăn chặn ngay từ lúc mới vừa xắn tay áo vào việc.

Lần trước chúng ta đã nói về dụng cụ vặn đinh ốc, gọi là Screwdriver, hoặc tuộc-nơ-vít theo thói quen của người Việt ưa dùng tiếng Pháp. Hôm nay chúng ta nói về một dụng cụ khác, cũng để vặn mở các loại đinh, nhưng được gọi là Wrench.

Khác biệt giữa Wrench và Screwdriver

Đều là dụng cụ để vặn và mở, nhưng screwdriver và wrench có điểm khác biệt căn bản, có thể diễn nôm như sau:

Screwdriver vặn bằng cách xoáy vào khe: Screwdriver làm việc với những cái đinh ốc trên đầu đội một cái mũ có khe thẳng hoặc khía như ngôi sao.

Wrench vặn bằng cách … ôm chặt: Wrench làm việc với những cái đinh bù long (Bolt), hoặc những con tán (nut)… bằng cách ôm chặt lấy chúng mà vặn. (hình 1)

Nhìn ra chung quanh, chúng ta sẽ thấy chẳng những trong xe hơi mà các vật dụng khác trong nhà, chỗ xoáy đinh ốc, chỗ xiết bù loong, chỗ khác lại xiết bằng con tán, hoặc bằng một vành đai có con tán…. Dù muôn hình muôn kiểu, nhưng không qua khỏi 2 thứ dụng cụ là screwdriver và wrench.

Các loại Wrench

So sánh với screwdriver, thì wrench phong phú và đa dạng hơn nhiều. Nhưng dùng cho xe hơi, chúng ta có thể qui thành 3 loại chính:

Mỏ lết

Các bạn nghĩ cái tên này là phiên âm tiếng Pháp? Tiếng Mỹ? Hay …. tiếng Miên? Trật lất hết! Nó là tiếng Việt chính cống. Bởi vì những cái mỏ lết trông y như cái miệng (mỏ) với 2 quai hàm có thể banh ra hoặc ngậm lại.

Nếu có thể linh động banh ra ngậm lại tùy ý thì gọi là Adjustable Wrench (mỏ lết điều chỉnh): Khi xoáy bù loong hoặc xoáy con tán (nut), chúng ta điều chỉnh 2 hàm để mỏ lết mở ra khép lại cho vừa kích thước. Tuy nhiên, điều chỉnh như vậy hơi phiền, nhất là khi phải đưa mỏ lết vào trong những nơi chật hẹp trong đầu máy. Vì thế người ta mới chế thêm 2 loại sau đây:

Open Wrench (mỏ lết mở) luôn luôn mở sẵn 2 hàm. Vì không thể điều chỉnh được, nên dùng Open Wrench, chúng ta phải có một bộ với nhiều kích cỡ.

Boxed End Wrench: Chỉ thấy cái miệng tròn vo, không thấy 2 hàm đâu. Đôi khi người ta tiết kiệm vật liệu, chế ra một cái mỏ lết 2 đầu, một đầu open còn đầu kia thì boxed; Cái dụng cụ tổng hợp này được gọi là Combination Wrench (mỏ lết tổng hợp). (hình 2)

Sử dụng mỏ lết điều chỉnh (adjustable wrench), cần phải đặt vị trí mỏ lết sao cho chiều xoay luôn luôn hướng về phía hàm di động Phải điều chỉnh đúng kích thước, để mỏ lết ôm vừa con tán. Nếu không, cạnh vuông của con tán có thể bị mòn, bị lụt, không còn mở ra xoáy vào được nữa. (hình 3)

Chìa khóa ống (socket wrench)

Chìa khóa ống là ống tròn (socket) chụp vào đầu một cái cán dài (rachet) Cụ thể nhất, chìa khóa ống là dụng cụ để mở bu-gi (spark plug) trong xe hơi. Là một dụng cụ đặc biệt phổ thông và hữu dụng, nó có thể biến một công việc nặng nề thành một trò vui. Không có nó, công việc dễ dàng như mở ốc…. cũng trở thành khó khăn.

Ống tròn và cán là 2 bộ phận riêng biệt. Ống tròn có nhiều kích cỡ, thường đi theo cả bộ. Nhưng cán (rachet) chỉ cần một là đủ. Tuy nhiên, có thể kiếm thêm bộ phận nối dài (extension) hoặc cán xoay đầu (flex head handle) để có thể xoay trở nhiều hướng trong khi làm việc.

Torque Wrench

Torque Wrench cũng là chìa khóa ống, nhưng có bộ phận tính toán chi tiết, để bảo đảm xoáy vặn chính xác, không vặn lỏng hơn hoặc không vặn chặt hơn so với yêu cầu của sự kết hợp. Thí dụ, khi đưa bugi trở về đầu máy, nếu vặn lỏng, đầu máy sẽ không có lửa để khởi động, nhưng nếu vặn quá chặt, chúng ta có thể làm nứt những đường ren ôm. Ở những bộ phận có miếng đệm ngăn giữa 2 bề mặt cũng vậy, xiết ốc quá chặt có thể khiến cho miếng đệm bị rách, dẫn đến rỉ hở…. Nhưng với cái Torque Wrench và chỉ thị từ nhà sản xuất, chúng ta sẽ được hướng dẫn để vặn đến một độ thích hợp. (hình 5)

Torque wrench là một dụng cụ đắt tiền, nhưng trong những công tác bảo trì và sửa chữa thông thường, chúng ta có thể kiếm một thứ thật rẻ cũng vừa việc.

Ngoài những loại vừa nêu, những thứ wrench sau đây cũng là phổ thông và cân thiết:

Oil filter wrench: Là dụng cụ để mở ống lọc nhớt.

Lug wrench: Là dụng cụ để tháo lốp xe khi cần thay lốp. (hình 4 )

Vạn sự khởi đầu nan, chuyện gì cũng khó ở giai đoạn mở đầu. Nhưng với những dụng cụ thích hợp như trên, bước khởi đầu của chúng ta sẽ không còn là chuyện nan giải, và công tác bảo trì sửa chữa sẽ trở nên một “thú tiêu khiển” rất giá trị.

haosmith@yahoo.com

Muốn giữ xe ở tình trạng hoàn hảo nhất, xin xem Cẩm Nang Bảo Trì Tập I, II, và III do Phạm Đình và Hao Smith phát hành, mỗi tập $6.00+$2.00 cước phí. Money Back Guarantee 3 tháng. Gửi cheque cho Phạm Đình, 9800 Bolsa Ave # 86, Westminster, CA 92683. Tel: 714 675 8628. Cho biết điện thoại và email, nếu có. Có thể hỏi tại nhà sách Tú Quỳnh 714-531-4284; hoặc Tự Lực 714-531-5290.

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT