Cựu đệ nhất phu nhân Nancy Reagan đã từ trần, thọ 94 tuổi, người tận tụy suốt đời lo cho chồng

Chân dung Tổng Thống Ronald Reagan và Đệ Nhật Phu Nhân Nancy Reagan được chụp tại Tòa Bạch Ốc năm 1984. (Getty Images)

Cựu đệ nhất phu nhân Nancy Reagan đã từ trần, thọ 94 tuổi, người tận tụy suốt đời lo cho chồng

LOS ANGELES – Trong suốt quãng đời của chồng, từ một tài tử hạng B ở Hollywood cho đến một tổng thống quyền uy nhất thế giới tại Tòa Bạch Ốc, bà Nancy Reagan đã giữ nhiều vai trò quan trọng cho chồng, từ một người bạn thân, một cố vấn đằng sau hậu trường, một kẻ bảo vệ chồng mãnh liệt, và cuối cùng là một người chăm sóc chồng trong cuộc chiến đối phó bệnh Alzheimer trong 10 năm cuối đời của ông Reagan. Nay đến phiên bà cũng từ giã cõi trần, hưởng thọ 94 tuổi.

Cựu đệ nhất phu nhân đã qua đời tại nhà riêng vào sáng Chủ Nhật, trong khu vực Bel-Air thuộc thành phố Los Angeles. Một phụ tá cho biết bà Nancy Reagan đã mất vì tim suy yếu.

Trong thời gian chồng làm tổng thống ở Tòa Bạch Ốc, bà Nancy Reagan được biết tới nhiều nhất qua nỗ lực vận động cho chiến dịch “Just Say No” (Chỉ Nói Không) để khuyến khích trẻ em và thiếu niên tránh xa ma túy.

Khi được cuốn theo chiều gió cùng chồng vào Tòa Bạch Ốc năm 1981, bà Nancy Reagan, một cựu diễn viên Hollywood, đã mang theo ấn tượng của một người chuộng y phục hàng hiệu và thích trưng bày những món đồ sành đắt tiền. Lúc đó bà bị phong trào phụ nữ bình quyền cho là kẻ đẩy lùi phong trào cấp tiến này, vì bà chỉ quan tâm đến thời trang, trang trí và tổ chức giải trí trong Tòa Bạch Ốc, như một phụ nữ tầm thường. Đến khi bà rời Tòa Bạch Ốc tám năm sau, bà Nancy Reagan lại bị chỉ trích là một bà “Rồng Cái” (Dragon Lady), tung hoành với đầy quyền lực không được kiểm soát đằng sau chính phủ Reagan, và còn làm như thế dựa theo bói toán.

Thế nhưng trong suốt thời gian ấy, bà luôn nói rằng sứ mạng duy nhất của bà là hỗ trợ cho “Ronnie,” tên gọi thân yêu của chồng, và củng cố vai trò tổng thống của ông.

Không chỉ trong tám năm chồng làm tổng thống, bà Reagan đã thật sự ôm lấy sứ mạng ấy một cách tận tụy cho đến ngày cuối cùng của cuộc đời. Bà giữ vai trò người chăm sóc chồng toàn thời gian từ khi bệnh Alzheimer đốt tan dần trí nhớ của ông. Sau khi ông qua đời vào tháng Sáu 2004, bà vẫn dành cuộc đời còn lại để chăm lo cho di sản của chồng, đặc biệt là thư viện mang tên ông tại California, nơi ông từng giữ chức thống đốc.

Bà cũng tranh đấu cho quyền lợi của những người bị bệnh Alzheimer, gây quỹ được hàng triệu Mỹ kim cho các cuộc nghiên cứu chống bệnh này, và cùng lúc chống lại lập trường của chính đảng Cộng Hòa của bà, khi bà ủng hộ nỗ lực nghiên cứu tế bào gốc.

Phẩm cách sống, lòng tự trọng và sự chịu đựng của bà trong những năm từ ngày rời Tòa Bạch Ốc đã dân dần xóa bỏ những ấn tượng luôn thay đổi trong công chúng về cựu đệ nhất phu nhân.

Sự việc vợ chồng bà sống với nhau, thương nhau trong suốt 52 năm đã trở thành một huyền thoại. Ở mọi nơi, họ đều nắm tay nhau, và bày tỏ những tình cảm khác cho nhau.

Mỗi khi ông đọc diễn văn chính trị với tài ứng khẩu và khả năng diễn đạt rất thu hút, bà luôn có mặt và nhìn về hướng ông với ánh mắt của một người thán phục. Báo chí từng nói bà bị “hớp hồn” mỗi khi nhìn chồng như vậy. Về phần ông Reagon, ông luôn gọi bà một cách thân yêu là “Mommy,” và đã viết rất nhiều thư tình cho bà cho đến khi trí óc không còn minh mẫn, ông viết qua nhiều đến nỗi bà có thể gom lại và in thành một cuốn sách. Bà đã đọc lại những lá thư tình này mỗi khi cần tìm sự an ủi khi ông bị mất trí nhớ, không còn biết bà là ai trong cuộc đời ông.

Khi báo tin mình bị bệnh Alzheimer vào năm 1994, ông Reagan có viết, "Tôi chỉ mong sao có cách nào đó tôi có thể giúp Nancy không phải trải qua kinh nghiệm đau đớn này.” Mười năm sau, khi ông được liệm trong quan tài đặt trong Tòa Nhà Quốc Hội để toàn dân được chiêm bái lần chót, bà Nancy Reagon đã ve vuốt quan tài được phủ quốc kỳ, hôn nhẹ lên quan tài với tất cả tấm lòng luôn dành cho chồng.