Chọn loại bánh mì nào tốt nhất (kỳ 2)

Bài VŨ HẰNG

Những ổ bánh mì, hoặc khoanh bánh mì xem ra là một món ăn tầm thường chẳng đáng để ý, nhưng là một thứ mà giới nội trợ phải mua gần như mỗi ngày. Có thể gọi nó là tầm thường, vì bánh mì rất rẻ. Nhưng chúng ta đừng nên cho là một đề tài không đáng để ý. Bởi vì bánh mì đã trở nên rất phổ thông gần gũi, nó có thể âm thầm ảnh hưởng tới sức khỏe mọi người chúng ta.


Đủ loại thế này, em biết chọn làm sao?

Lần trước, Hằng có dẫn lời cô giáo Kathy Cayuto, thạc sĩ khoa học, chuyên viên dinh dưỡng, nhận xét rằng: Chỉ có hai loại, loại nguyên hạt và loại tinh luyện mà thôi. Áp dụng vào thực tế, khi đi chợ, chúng ta phải tìm thứ bánh làm từ nguyên hạt (whole), mầu nâu đen ram ráp, tuy không đẹp lắm nhưng chắc chắn tốt hơn, bổ dưỡng hơn những thứ trắng tươi (white); Cũng đừng tìm những thứ “đã được tinh luyện” sạch sẽ (refined). Tuy nhiên, giới bán hàng không muốn chúng ta suy nghĩ một cách đơn giản như thế, họ muốn làm “nổ” mắt chúng ta bằng nhiều thứ tên gọi khác, hào nhoáng và phức tạp hơn, chẳng hạn:

Chỉ có hạt diêm mạch (quinoa) là khác hẳn. Nó được coi như một thứ ngũ cốc cực tốt, được chế biến thành thực phẩm cho các nhà bác học bay vào không gian

White Whole Wheat Bread

Cứ theo nghĩa từng chữ thì tên của nó là “bánh mì làm bằng bột mì nguyên hạt màu trắng.” Các bạn có thấy lạ không: Bột mì trắng (white) là thứ đã được tinh luyện (refined) rồi, làm sao còn nguyên hạt (whole) được? Nhưng cô Cayuto giải thích rằng, có một loại lúa mì vốn dĩ màu trắng ngay từ trong thiên nhiên chưa được tinh luyện. Loại lúa mì đó gọi là Albino, nói là trắng thì chưa hẳn, nhưng cái màu cám của nó nhạt hơn, chứ không nâu, và cái vị của nó cũng nhạt, chứ không đậm đà như những hạt lúa khác.

Nếu bạn thích cả hai - ăn bánh mì trắng và ăn cả cái vỏ cám nhiều dinh dưỡng và chất xơ – thì bạn có thể chọn loại bánh mìn này. Nói chung, thấy có chữ “Whole” (nguyên hạt) ở đây là bạn có thể yên chí rồi.


Bánh mì cũng có thể được pha trộn thêm hạt lúa mạch, trông không khác hạt lúa mì bao nhiêu

Multigrain Bread

Đây là thứ bánh mì làm bằng nhiều loại lúa (multigrain), gọi cho văn vẻ một chút là “đa hạt”. Chữ “Multi” ở đây có nghĩa là “nhiều”, ghép vào trước món gì bèn hóa nó ra nhiều. Chẳng hạn, Mutivitamin là viên thuốc bổ nhiều sinh tố, bao gồm hầm bà lằng đủ thứ vitamin, như vitamin A, Vitamn B, C...; Còn Multigrain là sản phẩm nhiều loại hạt, làm bằng nhiều loại lúa, như lúa mì (wheat), lúa mạch (oat), lúa diêm mạch (quinoa)…..
Tại sao phải mất công pha trộn nhiều thứ lúa như vậy? Có mất công hơn thật đấy, nhưng bổ hơn, tốt hơn là vì mỗi thứ hạt tốt một kiểu, hòa trộn với nhau sẽ tốt nhiều kiểu. Chẳng hạn, hạt lúa diêm mạch (quinoa) là một sản phẩm nông nghiệp có chứa nhiều calci (chất vôi) và iron (chất sắt), nhiều chất đạm và chất xơ hơn các loại hạt khác.

Quinoa được các nhà dinh dưỡng đánh giá cao, đặc biệt tốt cho tim, mạch, xương và răng. Nghe nói Quinoa là thứ hạt được các nhà bác học Hoa Kỳ sử dụng để chế ra thực phẩm nuôi sống các phi hành gia khi họ phải ở lâu ngày trong vũ trụ.


Bánh mì làm bằng hạt lúa mì (wheat)

Chà, sang dữ! Ăn bánh mì đa hạt (multigrain bread) là được ăn cả hạt Quinoa quí hóa đó, ai chẳng thấy ham. Nhưng xin bạn đừng vội mừng, đành rằng khoanh bánh mì là sự kết hợp đa hạt, nhưng có gì bảo đảm chúng là 100% nguyên hạt (whole) không? Khi chưa có chữ gì nói lên điều đó, thì chúng ta được phép hiểu rằng những thứ hạt này – wheat, oat, hay quinoa – cũng đều đã được tinh luyện (refined) để bào tẩy đi lớp cám (bran) và lớp mầm (germ) cả rồi.

Vì thế, tuy là đa hạt, nhưng chưa chắc nó đã tốt bằng bánh mì whole grain hoặc “whole wheat grain”. Đừng quên đọc bảng liệt kê thành phần cấu tạo (ingredient list), nếu bạn thấy có chữ “bleached” (đã được tẩy) hoặc “enriched” (phong phú hóa, chế biến thêm), bạn có thể tin chắc rằng nó đã được phù phép để làm cho ngon miệng và đẹp mắt, chứ không còn nguyên hạt thiên nhiên nữa.

Sprouted Grain Bread

Loại bánh mì này làm bằng bột xay ra từ những hạt lúa đã mọc mầm, giống như những cây giá sống. Cô giáo Cayuto giải thích: Nhờ được ngâm trong môi trường nóng ẩm (giống như nuôi cây giá sống), tinh bột trong hạt gạo, cũng như các chất dinh dưỡng và muối khoáng dễ được tiêu hóa hơn.

Bánh mì nào tốt nhất?

Tên tuổi “các thánh nam thánh nữ” tuy đã khá nhiều, nhưng Hằng không dám bảo đảm là đã hết. Mai kia đi chợ, bạn lại có thể gặp được một cái tên khác. Nhưng tên gì chăng nữa, chúng ta cũng chỉ cần nhớ hai chữ này: “Whole” là nguyên hạt, là tốt hơn; Và “Refined” hoặc “White” là đã tinh luyện (cho đẹp mắt, nhưng không tốt bằng). Cứ nhớ như vậy cho cuộc đời đỡ rắc rối, các bạn nhé.
Vuhang231@yahoo.com