Chim hồng hoàng có nguy cơ tuyệt chủng vì bị săn lấy sừng

HONG KONG - Chim hồng hoàng mũ cát là nạn nhân mới của đường dây buôn lậu xuyên quốc gia các bộ phận động vật hoang dã. Loài chim đang dần bị quét sạch để thỏa mãn sự phù phiếm của con người. Năm năm qua, nhu cầu về chiếc sừng màu đỏ của chim hồng hoàng mũ cát, loài chim sống ở Đông Nam Á, đã bùng nổ. Những sản phẩm từ sừng hồng hoàng được bán với giá gấp 5 lần giá sản phẩm từ ngà voi. Chúng được săn lùng ráo riết trên thị trường chợ đen, và Hong Kong là một địa điểm quan trọng trong đường dây buôn lậu sản phẩm này.


Chim hồng hoàng sống ở rừng nhiệt đới.

Hồng hoàng mũ cát sống trong các khu rừng nhiệt đới ở Indonesia, Malaysia, miền Nam Thái Lan và cực nam Myanmar. Đây là loài chim lớn, có da trần quanh cổ (màu xanh lam ở con cái, màu đỏ anh đào ở con đực), lông đuôi đen trắng, và tiếng kêu vang rất lớn.

Sừng của loài chim này là nguyên do khiến nó bị săn lùng. Phần sừng đỏ kéo dài dọc từ phần trên mỏ đến hộp sọ, được cho là phát triển từ thói quen giao chiến nhiều giờ của nó. Việc sử dụng sừng hồng hoàng đã có từ hơn 2,000 năm trước. Người dân ở Borneo sử dụng vật liệu này để chế tạo đồ trang trí. Khi thương mại giữa Borneo và Trung Quốc bắt đầu vào khoảng năm 700, sừng hồng hoàng đã được đem tặng làm cống phẩm cho nhà Đường và nhà Minh, và tiếp tục được sử dụng nhiều trong những thế kỷ tiếp theo.
Nhu cầu sử dụng sừng hồng hoàng giảm dần vào đầu thế kỷ 20, và ngừng hoàn toàn vào những năm 1950. Nghề thủ công bị mai một và loài chim này được tự do phát triển tại quê nhà. Tuy nhiên, đến năm 2012, những dấu hiệu cảnh báo xuất hiện. Các nhà bảo tồn phát hiện rằng chỉ trong năm 2013, đã có đến 6,000 con chim bị bắn chết để lấy sừng ở Tây Borneo.


Một sản phẩm làm từ sừng chim hồng hoàng.

Năm 2015, Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đã đưa hồng hoàng lên mức gần như tuyệt chủng. Nhu cầu lớn về vật liệu quý này đến từ Trung Quốc. Các vụ bắt giữ những sản phẩm từ sừng hồng hoàng ngày càng tăng ở Trung Quốc. Các công dân Trung Quốc thường du lịch đến Indonesia để việc buôn bán được dễ dàng hơn, và Hong Kong là điểm trung chuyển chính.


Sừng hồng hoàng buôn lậu bị thu giữ.

Các món hàng từ sừng hồng hoàng có giá đến hàng trăm, hàng ngàn, thậm chí hàng triệu Mỹ kim. Các mức phạt hiện nay đối với việc buôn lậu động vật tại Hong Kong được coi là quá nhẹ, không có tác dụng ngăn chặn hiệu quả. IUCN ước tính, hồng hoàng mũ cát chỉ còn 3 thế hệ nữa là chạm bờ vực tuyệt chủng.
Các nhà bảo tồn lo ngại, khi số lượng loài chim này ở Indonesia sụt giảm, việc săn trộm sẽ lan sang Malaysia và Thái Lan. Và do hồng hoàng mũ cát sinh sản rất chậm, việc khôi phục loài chim này sẽ rất khó. Tồi tệ hơn, những cây cọ lớn nơi loài chim sinh sống cũng bị chặt bớt để nhường chỗ cho các đồn điền dầu cọ. Hy vọng duy nhất hiện giờ của loài chim là các đường dây buôn lậu phải bị phá bỏ hoàn toàn.