Chiếu khán siêu việt

Bài NGUYỄN ĐẠT THỊNH

Tờ Wasington Post nêu lên câu hỏi “bà Melania Trump siêu việt ở chỗ nào mà được cấp cái chiếu khán siêu việt EB-1 để không những có quyền vào lãnh thổ Hoa Kỳ mà còn có quyền vĩnh viễn định cư tại Hoa Kỳ” dù bà không kết hôn với Tổng Thống Donald Trump?

Chiếu khán EB-1 còn được gọi là “Einstein visa,” cái hỗn danh dùng tên một siêu nhân -khoa học gia Einstein- cho thấy tính siêu việt của những người được cấp chiếu khán.

Một thí dụ điển hình về giá trị của chiếu khán siêu việt: năm 2016 Hoa Kỳ chỉ cấp 5,530 cái chiếu khán siêu việt EB-1 trong tổng số một triệu cái visa cho phép kiều dân ngoại quốc nhập cảnh Hoa Kỳ.

Nhưng bà Melania Knauss -tên ngày còn con gái của đệ nhất phu nhân Melania Trump- không vào Mỹ định cư năm 2006; bà được cấp Einstein visa năm 2001, và sống tại Mỹ từ năm đó.


Tổng Thống Donald Trump và Đệ Nhất Phu Nhân Melania Trump trở về Tòa Bạch Ốc. (Chris Kleponis-Pool/ Getty Images)

Tuy mang tên nhà khoa học siêu việt Einstein, nhưng Einstein visa không chỉ cấp phát cho những nhà trí thức, những giáo sư, văn, thi sĩ, hay những nhân vật đoạt giải Nobel, mà loại chiếu khán siêu việt còn được cấp cho các nghệ sĩ nổi tiếng, những tài tử tên tuổi, và cả những thể tháo gia đoạt thành tích, những người mẫu đẹp tuyệt vời như cô Melania Knauss.

Năm 2000 tờ British GQ đăng hình cô lên bìa tờ báo, và cũng chính năm đó cô xin chiếu khán EB-1 để vào định cư tại Hoa Kỳ.

Luật sư di trú Marshall Cohen, nhận định về visa EB1 của Melania, “Không chỉ riêng tờ British GQ chọn đăng hình cô, mà nhiều tạp chí Mỹ cũng đã đăng, đó là một chỉ dấu siêu việt; cô lại có thu nhập khá cao, điều này cũng là một điều kiện để được cấp chiếu khán EB1. Đồng ý là Hoa Kỳ cần nhiều khoa học gia siêu việt, nhưng không vì vậy mà người Mỹ không cần những mỹ nhân tuyệt sắc."

Ít nhất việc sau này cô thành hôn với nhà tỉ phú Donald Trump cũng chứng tỏ cô siêu việt trong nghề “người mẫu” và xứng đáng với cái Einstein visa cấp cho cô.

Luật sư Rita Sostrin góp ý, “Người được cấp chiếu khán EB-1 phải trội hơn những người thật giỏi trong một địa hạt sinh hoạt nào đó của xã hội. Tuy nhiên tài siêu việt của một cá nhân chưa chắc đã giúp người này xin được chiếu khán siêu việt -vì còn tùy viên chức nắm quyền định đoạt xem ai siêu việt, ai không."
Chiếu khán siêu việt là sản phẩm của một đạo luật Di Trú ban hành năm 1990; hai điều kiện để được cấp chiếu khán siêu việt: một là phải hội đủ ba trong 10 tiêu chuẩn - như phải chứng minh được tính siêu việt của mình bằng những bài báo viết về đặc điểm của mình cùng với một mức thu nhập cao; điều kiện thứ nhì là -sau khi trình bày đủ ba tiêu chuẩn siêu việt- đơn xin được chấp thuận hay không là tùy sự định đoạt của sở Di Trú.

Nhận định về điều kiện thứ nhì, nữ luật sư di trú Rita Sostrin, nói, “Không ai giải thích được tại sao lại chấp thuận, hoặc tại sao lại bác bỏ. Bí mật."

Tuy nhiên thông minh và tài trí không nhất thiết là phải được tuyển chọn, đôi khi thông minh, tài trí cũng có thể không cần thiết nữa. Ngay chính nhà thông thái Albert Einstein -trước khi đoạt giải Nobel- có thể cũng không đủ điều kiện để được cấp chiếu khán EB-1, trong lúc nghệ sĩ thổi clarinet Kinan Azmeh, người gốc Syria, thuộc ban nhạc Yo-Yo Ma“s Silk Road Ensemble lại được cấp chiếu khán EB-1 năm 2012.
Vài năm trước, có lần cô Sostrin phổ biến một bài viết của khoa học gia Einstein trong một cuộc họp luật sư, và yêu cầu những người bạn đồng nghiệp của cô đánh giá xem tác giả có đủ điều kiện để được cấp chiếu khán EB-1 không; kết quả là không luật sư di trú nào thấy bài viết là chỉ dấu của một thiên tài cả.
Một luật sư di trú khác -Chris Wright- có văn phòng tại Los Angeles, chỉ trích, “Việc cho là chỉ cấp visa Einstein cho những thiên tài như Einstein là chuyện fiction (chuyện giả tưởng); tôi đã xin được EB-1 cho những cô người mẫu thua kém cô Melania rất xa.”

Một trong những người mẫu thân chủ của luật sư Wright là cô Shera Béchard, người gốc Canada; cô đã được cấp visa Einstein rất nhanh chóng.

Ông giải thích, "một thân hình tuyệt vời không đòi hỏi những chứng minh rắc rối như một thiên tài về hội họa, hay một khoa học gia không gian; mọi giá trị về một mỹ nhân đều hiện thực và dễ hiểu."
Mặc dù “Chiếu Khán Siêu Việt” cũng tối lù mù như nhiều chính sách khác của chính phủ, nhưng tổng thống Trump lại không chọn cái chiếu khán đó để thay đổi, mà ông đang đòi thay đổi điều mà ông gọi là “chain migration,” dắt giây định cư vào Mỹ -chính sách hiện hành cho phép người di dân bảo lãnh thân nhân vào sống sum họp với gia đình trên lãnh thổ Mỹ.

Chính đệ nhất phu nhân Miliani cũng đã lãnh song thân cô sang Mỹ định cư theo diện “chain migration,” sau khi cô trở thành công dân Mỹ.

Ông Trump muốn thay đổi chính sách dắt giây định cư, bằng chính sách tuyển chọn những người tài ba, giỏi giắn, và giầu có để giúp nước Mỹ vươn lên trong 2 địa hạt trí thức và mức sống vật chất.
Trên địa hạt tuyển chọn người tài năng, các luật sư di trú đã chứng minh sự thất bại của chiếu khán siêu việt, trên địa hạt chọn người giầu có, gia đình cậu phò mã Jared Kushner cũng đã sang đến tận bên Tầu tuyển được vài trăm thiện nguyện viên, mỗi người góp nửa triệu bạc vốn vào công ty địa ốc của gia đình cậu.

Tóm lại, xin tổng thống đừng bỏ “chain migration,”, vì tối thiểu nó vẫn có cái giá trị nhân đạo -một thứ quyền lực mềm làm đẹp Hoa Kỳ, mà chiếu khán EB-1 và “visa nửa triệu” không có.
(ndt)