Chế độ Cam Bốt đang trở nên độc tài hơn

NAM VANG - Nhà cầm quyền vốn đã độc tài tại Cam Bốt nay càng độc đoán hơn nữa, vì đã tự tiện cho thay đổi pháp luật về các đảng phái chính trị. Một số bình luận gia gọi đó là “chiến thắng cuối cùng của chế độ độc tài.”

Những khoản sửa đổi này tạo điều kiện dễ dàng cho Bộ Nội Vụ và Tối Cao Pháp Viện của Cam Bốt giải tán một đảng chính trị, dựa trên cơ sở là đảng ấy đe dọa “sự đoàn kết quốc gia”. Nhiều người coi cả hai cơ quan này là bị kiểm soát bởi Đảng Nhân Dân Cam Bốt (CPP) đang cầm quyền.

Một lệnh mới cấm những người từng bị kết án hình sự nắm giữ những vai trò cao cấp trong đảng chính trị, hoặc tranh cử chức vụ. Lệnh này cấm một cách hữu nhân vật đối lập Sam Rainsy.

Ông Rainsy phải sống lưu vong ở Pháp, để tránh những cáo buộc về tội phỉ báng, mà ông nói là do động lực chính trị thúc đẩy.

Ông Phil Robertson, phó giám đốc Á Châu của tổ chức Theo Dõi Nhân Quyền (HRW), nói, “Việc thông qua những mục sửa đổi này đánh dấu việc củng cố cuối cùng cho quyền lực tuyệt đối, nằm trong tay Thủ Tướng Hun Sen và Đảng Nhân Dân Cam Bốt cầm quyền.

Ông Hun Sen nắm chức thủ tướng trong hơn ba chục năm nay.
Ông Robertson nói, “Ngày này sẽ được ghi nhớ cho chiến thắng của chế độ độc tài trên niềm mơ ước của Hiệp Định Hòa Bình Paris, mong có một chế độ dân chủ tôn trọng nhân quyền và đa đảng.”
Cuộc biểu quyết của Quốc Hội không bao giờ bị nghi ngờ, sau khi Đảng Cứu Quốc Cam Cam Bốt (CNRP) đối lập tẩy chay cuộc bỏ phiếu ấy.

Việc Thượng Viện và Quốc Vương chấp thuận được coi là chỉ có tính cách hình thức.
Những mục sửa đổi ấy cấm những khoản hiến tặng của ngoại quốc. Việc này sẽ làm cho đảng đối lập bị đói tiền từ cộng đồng hải ngoại, trong đó có những người Cam Bốt sống ở nước Úc.

Ông Rainsy đã từ bỏ chức vụ của ông trong tháng này, trước khi có những khoản thay đổi ấy. Chủ Tịch Kem Sokha cũng đã bị tuyên án, bởi các tòa án của Cam Bốt nổi tiếng là mềm dẻo, vì những cáo buộc mà ông nói là do động lực chính trị thúc đẩy.

Phe đối lập cho làm đảng cầm quyền sợ hãi thực sự trong cuộc bầu cử vừa qua. Những khoản sửa đổi này được nhiều người coi là thay đổi môi trường chính trị, trước khi diễn ra các cuộc bầu cử địa phương trong tháng Sáu.

Một cuộc bầu cử quốc gia sẽ diễn ra trong năm 2018.
Ou Vireak, một bình luận gia chính trị độc lập tại viện nghiên cứu Future Forum, hỏi, “Nếu đảng cầm quyền cảm thấy rằng họ không còn có thể thu phục nhân tâm của công chúng, thì pháp luật có thể được sử dụng hay không” để giải tán phe đối lập.

Ou Vireak tin rằng đảng CPP sẽ không tức khắc dùng các quyền hạn mới, nhưng sẽ giữ cho những quyền ấy “treo” trên đầu phe đối lập, với một tác động gây ớn lạnh trên việc tham gia chính trị.

Nước Úc đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ Cam Bố ngoi lên từ những năm Khmer Đỏ cầm quyền. Nhưng các nhà hiến tặng Tây Phương lớn vẫn im lặng về những cuộc tấn công đánh vào phe đối lập, xã hội dân sự và giới truyền thông, trong những năm gần đây.

Ông Hun Sen ủng hộ Trung Quốc trong cuộc tranh chấp khu vực về Biển Đông và những vấn đề nhạy cảm khác. Bù lại ông nhận được sự hỗ trợ tài chánh quảng đại. Việc đầu tư của Trung Quốc tại Cam Bốt diễn ra với rất ít điều kiện kèm theo.

Ở phía bên kia, Hoa Kỳ rút ra, hoặc rút xa khỏi Cam Bốt. Điều này đã xảy ra rất sớm, sau khi ông Donald Trump đắc cử.

Nhưng Ou Vireak tin rằng vẫn có một chỗ cho ảnh hưởng quốc tế. “Bất cứ chính phủ nào Cam Bốt cũng đều cần sự hỗ trợ của Tây Phương, họ cần tính cách hợp pháp, như vậy nhờ đó họ sẽ chưa đi quá xa.”