Cảnh sát viên Canada gốc Việt tố cáo bị kỳ thị chủng tộc, không được thăng chức

Hoàng Khoa được gia nhập lực lượng cảnh sát Ottawa năm 2007. Trước đó, ông là cảnh sát viên gốc Việt đầu tiên tại thị xã Hamilton. (Hình cung cấp cho CBC)

OTTAWA - Một cảnh sát viên kỳ cựu ở Ottawa, người từng lãnh được nhiều giải thưởng và tốt nghiệp thủ khoa từ Học Viện Cảnh sát Ontario, đã nộp đơn kiện cảnh sát trưởng Charles Bordeleau và lực lượng cảnh sát của thủ đô. Đơn kiện nói rằng ông đã bị sách nhiễu và bị từ chối thăng chức, vì sự kỳ thị chủng tộc và vì trước đây ông quyết định làm nhân chứng chống lại các cảnh sát viên khác.

Trong đơn khiếu nại nộp tại Tòa Án Nhân Quyền Ontario, cảnh sát viên Hoàng Khoa, 37 tuổi, nói rằng các viên chức điều hành hàng đầu của Cơ Quan Cảnh Sát Ottawa đã phớt lờ những lời ông than phiền về việc bị sách nhiễu liên tục từ các viên chức cấp trên và từ đồng nghiệp.


Hoàng Khoa trong video mang tựa đề “I can MANifest change: Ottawa Police Service Constable Khoa Hoang” (Tôi có thể mang đến sự thay đổi: Cảnh Sát Viên Hoàng Khoa của Ottawa). (YouTube)

Chừng một chục cảnh sát viên thuộc một số cấp bậc khác nhau được nêu tên trong đơn khiếu nại của ông.
Ông Khoa viết rằng ông đã sống trong nỗi sợ hãi bị trả thù khi làm việc, và phải chịu những cơn hoảng loạn và trầm cảm do tình trạng đó gây ra.

Ông viết trong đơn, “Không có cách nào làm thỏa mãn những kẻ bắt nạt và săn mồi, họ nhất quyết hủy hoại sự nghiệp của tôi, tận dụng chức vụ của họ để gây ra nhiều đau đớn, khổ sở, và nhục nhã cho tôi, mà không làm đúng quy trình.”


Hoàng Khoa được Cảnh Sát Trưởng Charles Bordeleau của Ottawa trao giải thưởng Cảnh Sát Ưu Tú (Top Law Enforcement Officer Award) năm 2012. (Hình: Ottawa Police Service)

Lực lượng cảnh sát chưa hồi đáp đơn khiếu nại của Hoàng Khoa, và Cảnh Sát Trưởng Bordeleau nói rằng ông sẽ không có ý kiến về các chi tiết cụ thể trong vụ kiện này.

Sự nghiệp cảnh sát của Hoàng Khoa từng bắt đầu với nhiều hứa hẹn. Sau khi lãnh văn bằng cử nhân tâm lý học của đại học Carleton University, ông được nhận vào Học Viện Cảnh Sát Ontario và tốt nghiệp với số điểm trung bình cao nhất trong khóa.

Trong vòng mấy tháng sau khi được Sở Cảnh Sát Hamilton tuyển dụng, nơi ông là cảnh sát viên gốc Việt đầu tiên, tư cách của ông Khoa đã được cho thấy trong một vụ án tham nhũng của cảnh sát. Là một cảnh sát viên mới, Hoàng Khoa đã khai sự thật về vụ ba cảnh sát viên đã đột nhập vào một căn nhà mà không có trát tòa để bắt giữ nghi can.

Vào thời điểm đó, cảnh sát trưởng Brian Mullan của Hamilton ca tụng việc ông Khoa đồng ý đúng ra làm chứng là “một hành động can đảm,” và khen ngợi ông có “lòng dũng cảm đạo đức để làm những điều đúng.”
Hoàng Khoa được gia nhập vào Cơ Quan Cảnh Sát Ottawa trong năm 2007, và nhanh chóng có tiếng tăm trong công tác cảnh sát cộng đồng. Ông được ban Phòng Ngừa Tội Phạm Ottawa công nhận là chuyên viên thực thi công lực giỏi nhất của thành phố, và giành được nhiều giải thưởng khác về tài lãnh đạo. Thế nhưng Hoàng Khoa cho biết ông luôn bị nghe những lời đồn đãi không đúng sự thật về công việc của ông ở sở Hamilton trước kia, và những lời đồn đó đã cản trở bước tiến thân của ông.

Trong đơn kiện, ông Khoa viết rằng một cảnh sát viên cấp cao đã tung những tin đồn rằng Khoa “không thể được tin cậy,” khi ông nộp đơn xin việc tại một ban khác vào năm 2014.

Cũng trong năm đó, hai giám sát viên của ông đề nghị ông được thăng cấp lên trung sĩ. Họ lưu ý rằng hồ sơ theo dõi sự làm việc của ông đã có 28 lời phê tích cực và không có một điểm tiêu cực nào. Trong tổng số 40 ứng viên hội đủ điều kiện để được thăng chức, Hoàng Khoa được xếp hạng 34.

Trong đơn kiện, ông Khoa nói rằng sau khi đạt điểm cao trong hồ sơ thăng cấp, một cảnh sát viên khác nộp đơn khiếu nại về Khoa, và những giám sát viên lúc đầu ủng hộ Khoa, nay vì bị áp lực từ các viên chức cao cấp khác, đã can thiệp vào tiến trình thăng chức và quay sang ủng hộ một cảnh sát viên da trắng được xếp hạng 78 dưới ông Khoa.

Ông nói rằng các giám sát viên đã phá rối và nhắm mục tiêu vào ông, bằng cách dùng một tiến trình kỷ luật nhất thời, nhằm bịt miệng ông và che giấu thái độ kỳ thị chủng tộc nằm bên dưới trong tiến trình thăng chức.

Sau khi đơn khiếu nại của cảnh sát viên đó về cảnh sát viên gốc Việt được coi là “vô căn cứ,” nữ trung sĩ trong toán tuần tra của Hoàng Khoa quyết định tự mở một “cuộc điều tra cá nhân” về hiệu suất công tác của ông. Bà xem xét lại việc ông đáp ứng hơn 400 cú điện thoại trong một khoảng thời gian hai năm, mặc dù việc đó nằm ngoài trách nhiệm của bà, theo Hoàng Khoa cho biết trong đơn khiếu nại.
Sau cuộc điều tra của bà cảnh sát viên đó, ông Khoa được nghe ban quản trị nói rằng họ đã tìm thấy những hành vi sai trái đáng kể của ông, và ông phải hoàn tất 500 giờ tập dượt với một cảnh sát viên huấn luyện. Ông cũng bị viên thanh tra ra lệnh phải xin lỗi vì những lỗi lầm của ông trước mặt các cảnh sát viên khác trong đội của ông.

Trong văn bản gửi cho tòa án, ông Khoa viết rằng ông đã tìm cách giải quyết “những điều cáo buộc đột ngột về những vấn đề hiệu năng công tác,” bằng cách đồng ý chịu trách nhiệm về những sai lầm của ông, và xin lỗi trước các đồng đội, vì ông sợ bị trừng phạt.

Theo đơn khiếu nại của Khoa, năm viên chức điều hành hàng đầu của cảnh sát Ottawa và cảnh sát trưởng đã “cho phép việc quấy rối tiếp tục xảy ra với người nộp đơn,” bằng cách từ chối cho Khoa được thanh minh tên ông trong một buổi điều trần kỷ luật chính thức, do đó ngăn cản con đường thăng cấp của ông.
Luật sư Elie Labaky của Hoàng Khoa nói rằng việc theo đuổi giải pháp thông qua tòa án nhân quyền cho phép thân chủ ông tìm kiếm một giải pháp vượt ra ngoài sự thăng chức.