Các hãng dược không muốn sản xuất thuốc ngừa bệnh Covid-19

Ông Anthony Fauci, giám đốc NIAID, đang phát biểu về dịch Covid-19 tại Bộ Y Tế ngày 7 tháng 2, 2020. Đứng sau lưng từ bên trái là ông Robert R. Redfield, giám đốc cơ quan Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật (CDC), Bộ Trưởng Y Tế Alex Azar, và Phó Bộ Trưởng Stephen Biegun. (Olivier Douliery/ AFP via Getty Images)

HOA THỊNH ĐỐN – Cho đến nay chưa có hãng dược lớn nào thông báo sẽ sản xuất loại thuốc ngừa Covid-19 mà Viện Y Tế Quốc Gia Hoa Kỳ đang thí nghiệm để sản xuất. Điều này khiến các viên chức cảm thấy "khó khăn và phẫn nộ.”
Tiến Sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Quốc Gia Về Dị ứng và Bệnh Truyền Nhiễm (NIAID), bày tỏ sự bực bội khi các hãng dược ngần ngại không muốn sản xuất thuốc ngừa Covid-19, trong khi bệnh đã khiến hơn 1,400 người thiệt mạng tại Trung Quốc. Tình trạng này cũng cho thấy sự thử thách trong việc chuyển kết quả nghiên cứu mà Viện Y Tế Quốc Gia hợp tác với hãng sinh học Moderna Therapeutics đạt được, thành sản phẩm thuốc ngừa bán trên thị trường.

"Có các hãng dược có đủ khả năng làm được việc này, nhưng không phải lúc nào họ cũng dành sẵn nguồn lực dự trữ để chế tạo vaccine khi bạn cần,” ông Fauci nói tại một diễn đàn của Viện Aspen.
Ông Fauci cho rằng phải ít nhất một năm nữa thuốc ngừa Covid-19 mới có bán trên thị trường. Tuy nhiên, đây chỉ là ước đoán trong tình huống tốt, khi có một hãng dược lớn quyết định sản xuất vaccine. Loại thuốc ngừa mà NIH và Moderna phát triển sử dụng công nghệ mRNA, được Sáng Kiến Liên Minh Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CEPI) tài trợ nghiên cứu.

CEPI cũng đang cung cấp tài chính cho ba đối tác khác nghiên cứu thuốc phòng ngừa coronavirus. Tuy nhiên, không một đối tác nào trong số này có đủ năng lực như các hãng dược để có thể sản xuất vaccine số lượng lớn.
Trên thực tế, nhiều hãng điều chế vaccine chỉ có được thương phẩm khi dịch bệnh đã tắt, và họ phải gánh một lượng chi phí khổng lồ, bởi khi sản phẩm được cấp giấy phép thì nhu cầu thị trường đã không còn. Doanh thu ngành vaccine toàn cầu đạt $54 tỷ Mỹ kim năm ngoái, gấp đôi so với năm 2014, nhưng các hãng dược vẫn ngại ngần.
"Làm ra vaccine hoặc thuốc cho những đợt khủng hoảng y tế là rất khó. Cần rất nhiều thời gian và tiền bạc,” ông Brad Concar, nhà đầu tư công nghệ sinh học Hoa Kỳ, nói. "Kể cả với những hãng thành công trong việc điều chế ra sản phẩm, lợi nhuận cũng ít, chứ không phải hàng tỷ Mỹ kim như mọi người vẫn tưởng tượng.”
Các hãng dược lớn như Pfizer, Merck, GlaxoSmithKline (GSK) và Sanofi chưa nhắc đến ý định làm vaccine Covid-19 kể từ khi đại dịch bùng phát. Một trong các lý do khiến vaccine trở nên tốn kém là quá trình cấp giấy phép rất dài hoặc dễ bị rút giấy phép nếu có tác dụng phụ.

Vaccine ngừa cúm heo do GlaxoSmithKline sản xuất từng được chích cho 6 triệu người Mỹ trong mùa dịch 2009-10, nhưng đã bị ngừng lưu hành sau đó do tác dụng phụ gây buồn ngủ nhiều lần trong ngày cho một số người. Vaccine ngừa Ebola do Merck sản xuất, được sử dụng theo kiểu "thử nghiệm" khắp Guinea, Tây Phi, năm 2015 khi dịch nổ ra. Nhưng đến cuối năm ngoái, vaccine này mới được Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm FDA cấp giấy phép.
Tuy nhiên, một vài hãng dược khác đã bắt đầu có hành động trong cuộc chiến với coronavirus. Hãng Johnson & Johnson hôm thứ Tư tuyên bố quan tâm đến việc phát triển vaccine, và có thể sẽ hợp tác với một viện nghiên cứu của Cơ quan y tế và nhân đạo Hoa Kỳ.