Hoa Kỳ

Các bộ trưởng đề cử chỏi nhau tưng bừng với Donald Trump

Sunday, 15/01/2017 - 04:48:55

Nhưng Schmidt cho là “hệ thống cai trị hành pháp của Hoa Kỳ luôn có những bó buộc rất dữ dằn, ngay cả đối với quyền lực của Tổng Thống cũng thế, khi làm việc thì thực tế luôn chế ngự nét bốc đồng nhất thời.”

Tướng về hưu James Mattis trong buổi điều trần trước Thượng Viện trong tuần qua. (Mark Wilson/ Getty Images)


Ông Donald Trump đã bổ nhiệm cho gần hết các vị trí của tân nội các Cộng Hòa và từng người ra điều trần trước các ủy ban khác nhau của Thượng Viện trong đợt đầu. Và chưa gì đã có chuyện “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” diễn ra khá náo nhiệt.

Một thí dụ đậm nét đã xảy ra trong ngày thứ Ba của các buổi điều trần khi tướng về hưu của Thủy Quân Lục Chiến James Mattis, người được tân Tổng Thống Trump đề cử vào ghế Bộ Trưởng Quốc Phòng, khi ra nói chuyện đã nói ngược với Trump nhiều chuyện.

Thí dụ như ông Mattis, khi bàn về thỏa hiệp mà Hoa Kỳ và thế giới đã đạt được với Iran, đã nói với Ủy Ban Quân Vụ Thượng Viện là “tuy cái hiệp ước này không hoàn hảo, nhưng Hoa Kỳ cần tôn trọng nó, chỉ vì Hoa Kỳ đã ký nó với các đồng minh, cẩn phải giữ lời với họ chứ.” Cần nhớ là ông Trump từng hăm he sẽ “lột bỏ không nói nhiều” hiệp ước với Iran khi ông lên làm Tổng Thống.

Về Tổng Thống Nga Vladimir Putin và nước Nga, ông Mattis còn nhận định còn... vui hơn, vì nó trật bản lề hoàn toàn với thái độ của ông Trump, như sau, “Từ năm 1945 sau khi hội nghị Yalta diễn ra, chúng ta nhiều lần cố gắng “đi đêm” với Nga, số lần thất bại nhiều hơn số lần thành công khá bộn. Giờ đây tôi nghĩ ông Putin thực sự muốn bẻ gẫy liên minh NATO”

Còn ông nhà dân biểu Mike Pompeo của Kansas, người sẽ giữ ghế Giám Đốc CIA, nếu được chuẩn thuận, cũng phát biểu “ngoài luồng” như sau, “Tôi sẽ không cho phép sử dụng bạo hành để hỏi cung, dù hỏi cung các nghi can khủng bố cũng thế.”

Trước đây lúc còn vận động tranh cử, ông Trump có nói ông sẽ cho phép “nựng nịu chút xíu” các tù nhân là nghi can khủng bố, như trấn nước chằng hạn. Quả là ông Pompeo có vẻ “từ bi” hơn Tổng Thống của ông khá nhiều, hay ông sợ chạm vào “tổ ong vò vẽ” vì không phải ai ở Mỹ cũng đồng ý với ông Trump về khoảng này.

Quả là khi vận động tranh cử, khi cao trào chống khủng bố là quân bài chiến lược, ông Trump “hồ hởi” nhận xét là “tra tấn coi bộ hữu hiệu đấy, tôi mà làm Tổng Thống, thì tôi sẽ cho phép “tới luôn” còn dữ dằn hơn, sá gì ba cái trấn nước lẻ tẻ.”

Nhưng ông Trump cũng có cách phát biểu “rất ngon.” Về chuyện tiền hậu bất nhất của các Bộ Trưởng tương lai, ông viết trên Twitter là “tất cả các vị mà tôi đề cử đều rất bảnh đấy nhé, họ có tay nghề cao đấy, tôi muốn họ hãy cứ là mình và cứ nói thẳng ý nghĩ cá nhân, không cần họ nói thay cho tôi đâu.”
Nhưng các quan sát viên thì cho là “các cung đàn lỗi nhịp” mà các Bộ Trưởng tương lai “rất bảnh” này xướng lên báo trước là ông Trump sẽ phải thận trọng kiểm tra cho kỹ các chính sách do ông đề ra có thực sự được thi hành hay không.

Hồi vận động tranh cử thì hô phong hoán vũ rất “đại cà sa” và có thể đi ngược lại với bao mặc ước thông thường, nhưng khi đã đắc cử, chắc chắn ông Trump sẽ “đụng đầu côm cốp” với lề thói thực tiễn và hạn chế pháp lý mà bất cứ một lãnh đạo hành pháp nào của Mỹ cũng phải đương đầu.

Steve Schmidt, một chiến lược gia Cộng Hòa từng phò tá cho Tổng Thống George W.Bush về lãnh vực tư pháp, nhận định, “Ông Trump có cái cách ăn nói vượt ra biên giới thường xuyên, có khi vượt qua sự thật, có khi vượt cả pháp luật, vì thế các vị Bộ Trưởng do ông lựa chọn sẽ phải cẩn thận vì làm sao các ông dám nói năng như chủ tướng được”

Nhưng Schmidt cho là “hệ thống cai trị hành pháp của Hoa Kỳ luôn có những bó buộc rất dữ dằn, ngay cả đối với quyền lực của Tổng Thống cũng thế, khi làm việc thì thực tế luôn chế ngự nét bốc đồng nhất thời.”

Nhưng cũng có người cho là ông Trump là một Tổng Thống “ngoài luồng, chả giống ai cả,” vì thế những ủng hộ viên nhiệt thành nhất của ông đều cho là nếu ông có làm đổ nhào trật tự chính trị cũ ở Hoa Thịnh Đốn thì cũng là chuyện đương nhiên mà thôi.

Elaine Kamarck, Giám Đốc quản lý công cộng của Trung Tâm Brookings Institution“s Center, nhận định, “Chúng ta có một ông Tổng Thống chưa từng thấy, chả ai biết hay đoán được ông ấy sẽ nói cái gì hay muốn cái gì, chuyện rất lý thú là thực ra ông ta có hứng thú chỉ huy và để ý đến cái chính phủ của chính ông sẽ làm ăn ra sao hay không.”

Ông Trump sẽ “làm ăn ra sao” với chức danh Tổng Thống siêu cường số một Hoa Kỳ quả là chuyện vô cùng thú vị để theo dõi.

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT