Bush tố cáo Trump quảng bá sự giả dối, thành kiến, gây ô uế cho vai trò tổng thống

Ông Bush nói chuyện tại viện George W. Bush về chính sách quốc gia ngày thứ Năm, 19 tháng 10, 2017. (joemygod.com)

Trong những lời đả kích mặc dù không trực tiếp nhắc đến tên, cựu Tổng Thống George W. Bush đã đưa tra những nhận xét rất gay gắt về Tổng Thống Donald Trump và các chính sách của ông. Cựu tổng thống nói rằng ông Trump đã quảng bá cho sự cuồng tín, giả dối, và thành kiến rất tai hại cho Hoa Kỳ và cho những giá trị cao quí của đất nước này.

Ông Bush đã đọc diễn văn tại một hội nghị về chính sách, tổ chức tại viện nghiên cứu mang tên ông ở thành phố New York. Trong suốt bài nói, ông Bush không một lần nào nhắc đến tên của ông Trump. Thế nhưng hầu như không ai có thể lầm mục tiêu của bài diễn văn.

“Chúng ta đã chứng kiến những cuộc thảo luận bị hạ xuống hàng thấp kém bởi sự tàn nhẫn tầm thường,” vị tổng thống thứ 43 của nước Mỹ nói. “Chúng ta đã thấy tinh thần yêu nước bị bóp méo thành chủ nghĩa địa phương.”

Có lúc ông Bush nói, “Dùng sự uy hiếp và thành kiến trong cuộc sống trước công chúng đã trở thành giọng điệu chung cho đất nước, cho phép người ta trở nên tàn nhẫn, cuồng tín, và làm hư hỏng sự giảng dạy về đạo đức cho con em của chúng ta. Chỉ có cách chỉ dạy những giá trị công dân đạo đức là chính chúng ta phải làm gương cho những giá trị đó.”

Những lời lẽ của ông George W. Bush đã được xem là bất thường, vi phạm luật bất thành văn mà các cựu tổng thống thường noi theo và tránh đả kích vị lãnh đạo đương nhiệm. Và càng bất thường khi những lời này xuất phát từ ông Bush.

Trong nhiều tháng qua, ông Bush đã cố tình tránh né những hành động, lời nói khiêu khích của ông Trump nhắm vào gia đình họ Bush. Ông Trump từng miệt thị cựu tổng thống Bush và chính phủ Bush trong thời gian ông tranh cử với ông Jeb Bush trong năm 2016. Ông Jeb Bush là em của ông George W. Bush.

Đối với một số người từng biết rõ về ông Bush, họ tin rằng ông Bush đã phải lên tiếng vì không thể nhịn thêm nữa, trước sự việc ông Trump hầu như mỗi ngày đã đả phá, đạp đổ mọi tư cách của một vị tổng thống.
Ông Trump đã phá bỏ những giới hạn về tư cách lãnh đạo đến một mức mà có lẽ ông Bush phải lên tiếng giùm cho nhiều người trên đất nước Hoa Kỳ. Các chuyên gia nói rằng ông Bush thuộc trào truyền thống và có lẽ đã đến lúc ông thấy vai trò tổng thống đã bị làm ô uế bởi ông Trump, nên ông phải lên tiếng.

Ông Bush có lập trường bênh vực quyền tự do mậu dịch và giao tiếp trên khắp thế giới về mặt kinh tế, vì tin rằng lập trường đó sẽ giúp cho sự thịnh vượng và ổn định cho đất nước trong thời gian dài. Tuy vậy, ông cũng nhìn nhận rằng chính sách toàn cầu hóa đã có khuyết điểm, gây hại cho một số người.

Về vấn đề kỳ thị chủng tộc, ông Bush có nhắc đến cuộc diễn hành của những người da trắng theo chủ nghĩa độc tôn chủng tộc tại Charlottesville, Virginia vào mùa hè vừa qua. Khi đó ông Trump đã bị dư luận chỉ trích vì không lên án sự bạo động chết người gây ra bởi các thành viên của nhóm Ku Klux Klan và các cảm tình viên của nhóm này.

Nhắc đến tình trạng kỳ thị được đưa lên dư luận, ông Bush nói, “Đặc tính của đất nước chúng ta – khác với các quốc gia khác – là không bị xác định bởi địa lý hay sắc tộc, hay đất và máu. Là một người Mỹ có nghĩa là đề cao những lý tưởng cao cả và những trách nhiệm của một công dân. Người dân thuộc bất cứ chủng tộc nào, tôn giáo nào cũng đều là người Mỹ như nhau. Điều đó có nghĩa là sự cuồng tín hay thượng tôn da trắng dưới bất cứ hình thức nào cũng đều là sự báng bổ chống lại niềm tin của Hoa Kỳ.”
Ông Bush cũng nhắc tới sự can dự của người Nga vào cuộc bầu cử năm 2016. Đây là sự việc mà ông Trump cương quyết không nhìn nhận.

Vài giờ đồng hồ trước khi ông Bush đọc diễn văn, ông Trump có viết trên twitter để gợi ý rằng cơ quan FBI đã thông đồng với các viên chức Nga và Đảng Dân Chủ để tạo một số tài liệu để hại ông trong cuộc đua tổng thống năm 2016. Đây là một giả thuyết không có bằng chứng mà ông Trump vẫn tiếp tục nhắc tới, đưa đến ý kiến cho rằng ông quen thối giả dối.

Ông Bush nói, “Chúng ta không thể nào xem thường hoặc chấp nhận sự xâm lăng của người ngoại quốc - kể cả bằng tấn công điện toán, gieo rắc thông tin không đúng sự thật và tạo ảnh hưởng bằng tài chánh. Sức mạnh dân chủ của chúng ta là ngay tại quê hương này. Vì vậy chúng tôi phải bảo vệ hạ tầng cơ sở bỏ phiếu và bảo vệ hệ thống bầu cử trước sự phá hoại từ mọi nơi.”