Mẹo Vặt

Bọ lành và bọ độc

Thursday, 28/04/2016 - 08:48:06

Ngược với Lady Bugs, bọ Mễ ăn lá, đọt non, nhánh non…. Sau một thời gian làm việc, bọ Mễ có thể để lại những tác phẩm rất “dễ nể” là những chiếc lá bị lóc hết “da thịt” trơ ra những đường gân, trông như một bộ xương khẳng khiu đu đưa trong gió.

Bài VŨ HẰNG

Mùa xuân là thời gian thuận tiện cho muôn loài khởi sắc. Cùng với cỏ hoa xanh tốt, sâu rầy cũng phát triển, cắn lá, ăn đọt… làm chủ vườn không khỏi bực mình. Phản ứng thông thường của đa số chúng ta là kiếm một bình thuốc diệt sâu hiệu quả để khử trừ hết “bọn phá đám.” Thực ra làm như vậy là không đúng. Bởi vì, những giống bọ rầy mà chúng ta gặp được trong vườn đa số là vô hại, thậm chí còn có ích cho cây cối. Chúng hiện diện là để duy trì sự cân bằng trong thiên nhiên.

                                 Bọ mễ và tác phẩm “dễ nể” là một chiếc lá bị đục ruỗng da thịt

Phần vì người làm vườn không hiểu được nhiệm vụ của chúng, phần khác chúng nhỏ li ti, chẳng có thể phân biệt được giống nào với giống nào. Ấy là chưa kể, có những con rất giống nhau, cứ như chị em sinh đôi, mà một thứ lành một thứ độc. Hằng xin kể ra một vài cặp tiêu biểu, rồi các bạn sẽ thấy rằng việc phân biệt tuy hơi khó một chút, nhưng lại rất thú vị đối với người yêu vườn.

1. Bọ Rùa (Lady Bug) và Bọ Mễ (Mexican Bean Beetle)

Đây là hai loại sinh vật trông khá giống nhau, dễ khiến cho giới làm vườn “a-ma-tưa” lầm lẫn. Hằng không dám coi thường tài nghệ làm vườn của các bạn, nhưng em bảo đảm đọc xong những dòng dưới đây nhiều bạn sẽ thốt lên những tiếng “à há” đầy thú vị, giống như hồi nào Hằng cũng từng “À-há, vậy mà mình cứ tưởng….”

Trước hết, bọ rùa tên đầy đủ là “Lady Bug” hoặc “Lady Bird”. Bọ rùa có cái mu tròn, giống như một con rùa nhỏ. Sở dĩ được gọi “lady” là vì vẻ đẹp rất rực rỡ, ví như một phụ nữ đẹp trong thế giới con người vậy. Lady Bug dễ được nhận diện qua một cái đầu “tóc” đen nhánh, bộ cánh màu đỏ tươi với những chấm đen xuất hiện không ngay hàng thẳng lối. Lady Bug được kể là “bọ lành,” là bạn của nhà nông, dân yêu vườn chắc chắn phải yêu luôn Lady Bug. Bởi vì, Lady Bug không ăn rau, ăn lá, không phá phách mùa màng, vườn tược của chúng ta. Mà thực phẩm của “nàng” là những con côn trùng có thân mềm, như mối (mites), ruồi trắng (white flies), rệp vỏ nâu (scale insects) mà món khoái khẩu bậc nhất là rệp cây (aphids)…. Nói chung toàn là những bọn ăn lá, phá vườn.

Trong khi đó bọ Mễ (Mexican Bean Beetle), nhìn khá giống Lady Bug với cái mu tròn của một con rùa nhỏ, nhưng lại là thứ côn trùng tàn hại, phá phách khủng khiếp. Bọ Mễ có bộ cánh màu vàng hoặc màu đồng, với những đốm đen xếp hàng theo một kiểu nào đó, thường là 8 đốm trên một cánh, đối xứng với 8 đốm trên cánh kia. Ngược với Lady Bugs, bọ Mễ ăn lá, đọt non, nhánh non…. Sau một thời gian làm việc, bọ Mễ có thể để lại những tác phẩm rất “dễ nể” là những chiếc lá bị lóc hết “da thịt” trơ ra những đường gân, trông như một bộ xương khẳng khiu đu đưa trong gió.

Để nhận diện kỹ càng hơn, chúng ta nên biết thêm đôi điều về lý lịch của chúng:

Lady Bug

Có tới hơn 5,000 loại Lady Bugs, trong số đó có tới 450 loại sống ở các nước Bắc Mỹ. Màu sắc trên đôi cánh thường là đỏ tươi, nhưng cũng có màu cam, hoặc cả màu vàng…. Chúng thường bay đến các vườn rau để tìm thức ăn vốn là những thứ sâu rầy làm hại vườn tược, nên được coi như một cánh tay đắc lực giúp nhà vườn bảo vệ hoa màu. Vì thế, để làm tăng số Lady Bugs trong vườn, có người trồng các loại hoa mà Lady Bug ưa thích như Angelica hoặc Geranium, có người lại còn phải bỏ tiền ra mua Lady Bugs về để thả trong vườn nhà.
Nhưng nói vậy không có nghĩa là Lady Bug có thể tự do đi khắp mọi nơi, và dù quí trọng cách mấy, chúng ta cũng không muốn “người đẹp” được thể len vào nhà. Lady Bugs không phá phách đồ đạc giường tủ gì của chúng ta cả, nhưng vẫn trông ngứa mắt thế nào! Không tin bạn cứ thử để cho “người đẹp” vào nhà xem!

Bọ Mễ (Mexican Bean Beetles)

Thực ra bọ Mễ cũng là một “chi” trong đại dòng họ “lady beetle”. Gọi bọ Mễ vì người ta cho rằng xuất xứ của nó là từ miền Nam Mễ Tây Cơ, bây giờ mặc dầu đã nhận đất Mỹ làm quê hương, nhưng vẫn chết cái tên từ nguyên thủy. Bọ Mễ đặc biệt thích phá các loại đậu (beans), đỗ (peas), nên cũng mang thêm chữ “Bean” trong tên của mình.
Với những điểm nhận dạng như trên, dù có là dân a-ma-tưa, bạn cũng sẽ biết nên trọng nể đãi đằng ai, và nên xua đuổi hoặc khử trừ ai để giữ cho vườn rau luôn được xanh tốt. Hẹn gặp lại bạn lần sau với những cặp đôi “bọ lành, bọ độc” khác.
Vuhang231@yahoo.com

 

Viết bình luận đầu tiên

MỚI CẬP NHẬT