Bảo vệ quyền lợi khi xe được recall

Như chúng ta đã biết, những cái xe mới toanh láng cóong trên sân bãi đại lý không hẳn là hoàn hảo 100%. Có thể một chi tiết nào đó trong cấu tạo của xe có khuyết điểm ngay từ trong thiết kế. Chính vì thế hãng sản xuất mới phải ra thông cáo Recall để giới tiêu thụ đưa xe về sửa chữa. Số xe Recalls cứ mỗi năm lại mỗi nhiều hơn, khiến chúng ta tự hỏi: Như vậy là đi thụt lùi hay sao? Khoa học tiến bộ mà sao càng ngày càng phát giác nhiều khuyết điểm? Câu trả lời là “trái lại, xe cộ mỗi lúc một tốt hơn, và an toàn hơn!” Lý do mà mỗi ngày chúng ta mỗi nghe nói về recalls nhiều hơn là vì “sự giám sát chặt chẽ hơn từ phía nhà chức trách, và sự đáp ứng mau chóng hơn của nhà sản xuất”. Như vậy, các con số recalls là một dấu chỉ tích cực của mối liên hệ đa phương, nhưng nó chỉ mang lại lơi ích thực sự nếu giới tiêu thụ - tức là chúng ta, những người trực tiếp sử dụng xe – có phản hồi tích cực. Thực tế ra sao?

Đa số chúng ta thường rất lo lắng khi cái xe bị trục trặc, và khổ sở khi phải bỏ tiền ra để sửa chữa. Nhưng khi được thông báo Recalls – tức là được đề nghị sửa chữa miễn phí bởi chính hãng sản xuất thì …. một tình trạng ngược đời xảy ra: Rất nhiều người không buồn phản ứng. Vì thế, dịch vụ sửa chữa miễn phí không được thực hiện. Một cuộc khảo sát do Cơ Quan An Toàn Giao Thông Hoa Kỳ NHTSA bảo trợ, công bố vào năm 2012 cho thấy có 21% tới 25% số xe nằm trong danh sách recalls nhưng chủ xe không đáp ứng, nên những khuyết điểm vẫn còn đó, chưa được sửa chữa. Con số này bao gồm những trường hợp sau đây:
- Bạn nhận được thông báo Recalls nhưng không buồn phản ứng.

- Bạn nhận được thông báo, nhưng xe đã bán rồi, nên chẳng cần bận tâm.
- Không bao giờ nhận được thông báo, bởi vì xưa nay bạn chỉ dùng xe cũ, trong khi hãng sản xuất lại chỉ liên lạc với chủ xe đời thứ nhất, và người này không báo lại cho bạn.

Trong trường hợp nào chăng nữa – phớt lờ thông báo vì không thấy chiếc xe có gì trục trặc, hoặc không nhận được thông báo vì mua lại xe cũ – thì đó cũng là điều dại dột, đặt tính mạng người lái xe vào một tình trạng rủi ro, không khác gì như ngồi trên đống lửa mà không biết, thậm chí máy báo hỏa hoạn đã kêu vang mà vẫn bình chân như vại chỉ vì không ngửi thấy mùi khói.

Ông Mark Rosekind, giám đốc NHTSA phát biểu, “Có thông báo Recalls là có vấn đề về an toàn. Chúng tôi kêu gọi người lái xe phải đáp ứng lệnh Recall càng sớm càng tốt. Chúng tôi muốn bảo vệ quí vị, nhưng quí vị cũng phải hành động mới được!” Lời kêu gọi của ông giám đốc Rosekind nghe như thừa thãi, nhưng thực tế lại không thừa. Bởi vì, số xe chưa được sửa chữa bất chấp lệnh recalls thực sự không nhỏ. Theo điều tra của Carfax, công ty chuyên theo dõi “lý lịch” xe cũ, có tới hơn 36 triệu chiếc xe hiện đang chạy trên đường phố nước Mỹ chưa hề sửa chữa những trục trặc đã được Recall. Con số đông đảo này liệu có bao gồm chiếc xe của bạn không? Có cách nào biết được không, nếu bạn là người mua lại xe cũ?

Không khó khăn gì! Lấy số VIN, tức là số ID của chiếc xe. Số VIN, gồm 17 chữ số, được ghi ngay trên thẻ bảo hiểm (insurance card) hoặc thẻ chủ quyền (title) của xe. Sau đó lên mạng của hãng sản xuất ra chiếc xe ấy. Thí dụ: www.honda.com cho xe Honda; www.toyota.com cho xe Toyota; www.ford.com cho xe Ford….. Rồi đánh số VIN vào khung tìm kiếm, và sẽ nhận ngay được câu trả lời là hãng xe đã từng recall xe của bạn chưa.

Hoặc, bạn cũng có thể lên mạng của cơ quan giám sát an toàn giao thông Hoa Kỳ tại www.safercar.gov, và làm như trên. Nếu không có mạng Internet, bạn có thể liên lạc với đại lý bán loại xe của bạn để hỏi.
Nếu xe không có tên trong danh sách recall, mà bạn nhận ra có gì không an toàn nơi chiếc xe, ngoại trừ những tổn hại sinh ra do hao mòn tự nhiên, bạn có thể lên tiếng. Chẳng hạn, khi phát giác bình xăng rò, tay lái không vững, thắng không ăn…. và thành thực nghĩ rằng đây không phải là sự thoái hóa gây ra do quá trình sử dụng, bạn có thể gọi cho nhà sản xuất, hoặc báo cáo với NHTSA qua mạng www.safercar.gov
Nói tóm lại, một bên là nhà nước Hoa Kỳ xuyên qua cơ quan NHTSA, bên kia là nhà sản xuất, và ở giữa là chúng ta, những người sử dụng xe. Hai bên phải nhờ cậy sự hợp tác của chúng ta mới có thể thúc đẩy được sự tiến bộ. Ý kiến, nhận xét, phàn nàn, khiếu nại…. tất cả đều là cần thiết. Nếu người sử dụng không khiếu nại, làm sao nhà sản xuất biết được vấn đề nằm ở đâu. Dĩ nhiên khi phát giác một trục trặc khiến cho xe chạy không an toàn, chúng ta cần mang xe đi sửa ngay không cần chờ đợi ý kiến nhà sản xuất. Sau này, nếu họ xác nhận rằng đây là vấn đề “bẩm sinh” cần phải recall, chúng ta có quyền đòi bồi hoàn tiền đã bỏ ra để sửa chữa.
haosmith@yahoo.com