Tìm thấy "kho báu đầy vàng" trong chiếc bình cổ trong đền Karnak ở Luxor

Quần thể đền Karnak nơi tìm thấy kho báu ở Luxor, Ai Cập. (unitedguidestravel)

Một bộ sưu tập trang sức quý hiếm có niên đại từ đầu Vương triều thứ 26 (giai đoạn năm 664-525 trước Công nguyên) vừa được phát hiện tại khu vực phía Tây Bắc của Đền Karnak ở thành phố Luxor, Ai Cập.

Khám phá quan trọng này là thành quả của sự hợp tác giữa Trung tâm nghiên cứu Đền Karnak Ai Cập-Pháp (CFEETK), Hội đồng Cổ vật tối cao Ai Cập (SCA) và Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp (CNRS).

Tổng thư ký của SCA Mohamed Ismail Khaled đánh giá đây là "một khám phá rất quan trọng" bởi nó mang lại hiểu biết sâu sắc hơn về quá trình phát triển lịch sử của Đền Karnak trong thiên niên kỷ đầu tiên trước Công nguyên. Dù được tìm thấy bên trong một chiếc bình gốm nhỏ đã vỡ, các món trang sức vẫn được bảo quản nguyên vẹn một cách đáng kinh ngạc.

Theo ông Abdel Ghaffar Wagdy, Tổng giám đốc Cơ quan cổ vật thành phố Luxor và trưởng phái đoàn khảo cổ phía Ai Cập, bộ sưu tập bao gồm nhiều hiện vật quý giá: những chiếc nhẫn bằng vàng và kim loại khác, bùa hộ mệnh vàng với hình tượng ba vị thần Ai Cập cổ đại Amun, Mut và Khonsu, trâm cài bằng kim loại, bùa hộ mệnh hình dạng động vật và nhiều hạt cườm, trong đó một số được mạ vàng.

Được biết, Amun, Khonsu và Mut là các thành viên trong một gia đình: Amun là vị thần chính của Thebes, vợ của ông là Mut là một nữ thần mẹ, và con trai của họ là Khonsu là một vị thần mặt trăng. Cả ba vị thần đều gắn liền với Thebes.

Ông Wagdy cho biết: "Hình ảnh Bộ ba thần Theban trên bùa hộ mệnh có thể tượng trưng cho lòng sùng kính đối với gia đình thần thánh Amun, Mut và Khonsu", đồng thời lưu ý rằng người sở hữu nó có thể đã hy vọng nhận được sự bảo vệ của thần thánh.

Shelby Justl, nhà Ai Cập học tại Đại học Pennsylvania, Mỹ, người không tham gia nhóm khai quật, cho biết: "Bộ ba vàng Amun, Mut và Khonsu được thiết kế tinh xảo và rất phù hợp với Đền Karnak, vì ngôi đền thờ này được dành riêng để thờ cúng ba vị thần này".

Không rõ tại sao đồ trang sức được chôn trong một chiếc bình. "Bộ sưu tập này có vẻ là điển hình của một loại "kho lưu trữ" hoặc kho kim loại quý hiếm được chôn cất vì những lý do chưa được biết đến", Peter Brand, giáo sư lịch sử tại Đại học Memphis ở Tennessee, Mỹ, người không tham gia nhóm khai quật, cho biết.

Wagdy cho biết có thể đồ trang sức này là lễ vật dâng lên các vị thần trong một nghi lễ. Hoặc có thể chúng là một khoản quyên góp cho kho bạc của đền thờ. Một khả năng khác là chúng được chôn cất trong thời kỳ bất ổn chính trị ở khu vực.

Justl cho biết: "Thật hiếm khi tìm thấy nhiều món đồ bằng vàng được chế tác tinh xảo cùng nhau và ở một địa điểm liên quan đến người sống chứ không phải một ngôi mộ". Ông cũng lưu ý rằng, có thể những món đồ trang sức này được sản xuất tại các xưởng gần đó và được niêm phong trong bình để tránh bị đánh cắp.

Jack Ogden, nhà sử học về trang sức đã tiến hành nghiên cứu sâu rộng về trang sức Ai Cập, lưu ý rằng những món trang sức này có vẻ được thiết kế để chôn cất chứ không phải để đeo hàng ngày.

Hiện nhóm nghiên cứu đang tiến hành phục chế, ghi chép lại các hiện vật và sẽ sớm trưng bày tại Bảo tàng Luxor.

TH