Thay nhớt: Dùng loại nhớt nào tốt hơn? – bài II

Tiếp tục với câu hỏi của người bạn chúng ta: “Xin anh giải thích sự khác nhau giữa nhớt thông thường khi thay nhớt ở tiệm sửa xe loại nhớt 76 và loại nhớt non-synthetic của Dealer Toyota và trong Costco có loại nhớt full-synthetic cái nào công hiệu ra sao.”
Sau khi đã giải thích sự khác biệt về giá trị và giá tiền trong 4 loại nhớt: Regular Oil, Synthetic Oil, Semi-Synthetic Oil, và Recycled Oil, chúng tôi xin nói thêm về thứ nhớt dùng ở các cơ sở nói trên.
Thực ra, cũng chẳng có gì phải nói thêm, bởi vì dù nói gì chăng nữa, bạn không thể có một thứ gì khác ngoài 4 thứ vừa kể.
- Cái chữ “non synthetic” không phải tên của một loại nhớt mới, nó chỉ có nghĩa “không phải nhớt tổng hợp”, tức là nhớt thường (regular oil, mineral oil, conventional oil) mà thôi.
- Còn nhớt 76? Có phải bạn đang nói về thứ nhớt bán ở các cây xăng 76? Đây là tên của một công ty bán lẻ - đúng hơn là một tổ hợp nhiều công ty, bao gồm 76, Conoco và Phillips 66 – chứ không phải hạng bậc mới. Về nhớt, họ cũng chẳng bán gì hơn những loại nhớt cơ bản như trên đã nói: Regular tức là non-synthetic; synthetic, và semi-synthetic. Ít nơi bán recycled oil.
- Vào Costco, đại lý Toyota, hay đại lý nào cũng vậy, trước khi thay nhớt, hoặc mua nhớt, bạn cần hỏi lại, “Quí vị thay nhớt gì cho xe của tôi vậy: Nhớt thường, nhớt tổng hợp, hay bán tổng hợp?”
Chúng tôi nghĩ vấn đề quan trọng hơn phải đặt ra là: Tôi nên dùng nhớt nào cho xe của tôi? Nhớt thường hay tổng hợp?

1. Xe tôi nên dùng nhớt nào?
Nhớt tốt nhất là thứ nhớt do nhà sản xuất đề nghị. Bạn có thể tìm thấy câu trả lời trong sách cẩm nang chỉ cách sử dụng xe. Nhưng cuốn sách không nói rõ về việc dùng nhớt nào – regular hay synthetic – mà chỉ nói là dùng 5W-30 hoặc 10W-30 mà thôi. Có nghĩa là dùng nhớt thường hay tổng hợp là tùy bạn, miễn là đúng với ký số nói trên mà thôi. Từ đó chúng ta đến câu hỏi thứ hai sau đây:

2. Có nên dùng nhớt Synthetic không?
Câu hỏi rất đáng nêu lên là vì, tuy nhớt tổng hợp đắt gấp đôi, nhưng lại tốt và bền gấp đôi, thay vì phải thay nhớt mỗi 5,000 dặm, bạn có thể chờ đến 10,000 dặm mới phải thay, tiền chưa chắc đỡ tốn hơn mà còn đỡ tốn giờ nữa. Lý luận như vậy xem ra hợp lý, nhưng chúng ta còn phải xét tới vấn đề thời gian: thay nhớt không phải chỉ dựa vào dặm đường mà còn phải dựa vào thời gian, các chuyên gia về bảo trì khuyên rằng, xe cần phải được thay nhớt sau mỗi 5,000 dặm hoặc 6 tháng, tùy điều kiện nào đến trước. Vì thế, chúng ta có thể rút được qui tắc sau:

Nếu xe chạy trong những điều kiện khắc nghiệt, bạn rất nên dùng nhớt tổng hợp để giúp đầu máy xe chống lại các hao mòn trong lúc làm việc căng thẳng. Nếu đầu máy xe được vận hành dưới một tình trạng “ung dung”, không nhiều áp lực, bạn nên dùng nhớt thường cho đỡ tốn tiền.

Điều kiện vận hành xe: Khắc nghiệt và ung dung
Nhưng như thế nào là điều kiện khắc nghiệt? Và thế nào là được ung dung, thoải mái? Câu trả lời sau đây chắc chắn làm nhiều người ngạc nhiên:
Khắc nghiệt là khi xe chạy trong tình trạng vừa chạy vừa dừng (stop and go) vì kẹt xe thường xuyên, chỉ chạy những quãng rất ngắn đã đến nơi… Đó là điều kiện chạy xe trong thành phố của đa số chúng ta, những người lái xe đi làm.
Sở dĩ gọi là điều kiện khắc nghiệt là vì, ngoài áp lực tăng cao đối với thắng (vì phải đạp thắng luôn luôn), hoạt động của xi lanh và piston cũng không liên tục, xăng cháy không trọn vẹn, gây ra hao xăng…. Cũng coi như khắc nghiệt là xe chạy trên đường gồ ghề, lỗi lõm, đường đất, không tráng nhựa… Xe đua, xe luôn luôn chạy với tối đa công suất.
Sử dụng xe trong những tình trạng trên, bạn nên dùng nhớt tổng hợp để đầu máy được bảo vệ kỹ càng hơn. Bằng không, bạn phải năng thay nhớt, mỗi 5,000 dặm hay thậm chí mỗi 3,000 dặm, và không bao giờ để quá 6 tháng.
Điều kiện làm việc ung dung, thoải mái là khi xe được chạy liền một mạch trên đường xa lộ, không gặp đèn xanh đèn đỏ, không bị kẹt, không phải thắng thường xuyên. Trong điều kiện trên, chúng ta có thể dùng nhớt thường (trong thực tế, lái xe xa lộ bây giờ cũng ít khi gặp được điều kiện lý tưởng như trên).
Câu trả lời trên có thể đi ngược lại suy nghĩ của nhiều người, rằng xe chỉ lái chạy trong thành phố, hoặc lâu lâu mới lái một chút rồi trùm mền…. là tốt hơn; còn xe chạy thường xuyên trên xa lộ tưởng rằng xài nhiều, xài căng thẳng, ai ngờ thực tế là trái lại: Xe chạy trong thành phố mới coi là điều kiện căng thẳng, xe chạy xa lộ là điều kiện “ung dung.”
Ngoài ra, nếu có một cái xe “vía,” ít sử dụng, cả tuần lễ mới mang ra chạy vòng vòng để “lí le bà con,” thì bạn cũng chỉ nên dùng nhớt thường thôi, chứ dùng nhớt tổng hợp làm gì cho tốn kém. Nhưng xin nhớ cho rằng, dù mỗi tuần mới dùng xe một lần, bạn đừng nên chỉ chạy vòng vòng mà phải đưa xe ra xa lộ cho “ngựa sắt xả vó tung hoành ít là 2 chục dặm. Như vậy mới thực là tốt cho máy xe và nhớt xe.
Người xưa có nói, “Giết gà đừng dùng dao mổ trâu.” Bây giờ, chúng ta có thể nói ngược lại, “Dao mổ trâu đừng chỉ dùng giết gà” cũng rất đúng. Cái xe hơi là “dao mổ trâu” các bạn ạ, nếu chỉ muốn “giết gà” thì chỉ cần sắm xe đạp là đủ!
haosmith@yahoo.com