Hệ thống Bảo hiểm Thất nghiệp California ngày càng tệ và nợ chồng chất, cần cải cách mạnh từ gốc rễ

Ảnh một nhân viên tiệm In n Out đang trong giờ làm (Photo by Joshua Fernandez on Unsplash)

Báo cáo gần đây từ Văn phòng Phân tích Lập pháp phi đảng phái (LAO) đã gây chú ý với những con số đáng báo động: hệ thống tài trợ bảo hiểm thất nghiệp (UI) của California đang đối mặt với tình trạng thâm hụt nghiêm trọng và cần được tái thiết kế toàn diện. Theo báo cáo, California đảm bảo một thâm hụt dự kiến lên đến $2 tỷ đô la mỗi năm trong 5 năm tới và số nợ vày liên bang chưa thanh toán đã đạt $20 tỷ đô la.

Nguyên nhân gốc rễ

Hệ thống UI được thiết kế tự cung tự cấp, vốn dựa trên một mức lương chịu thuế đã không thay đổi kể từ năm 1984. Hiện nay, mức lương chịu thuế chỉ đạt $7,000 đô la cho mỗi lao động, một con số quá thấp để theo kịp với lạm phát và cân đối với nhu cầu phúc lợi hiện nay. Ngoài ra, các chu kỳ kinh tế tăng trưởng trước đây không đủng góp đặc biệt vào việc xây dựng nguồn dự trữ mạnh mẽ, khiến California phụ thuộc nhiều vào các khoản vay liên bang.

Hậu quả nghiêm trọng

Các nhà phân tích LAO cảnh báo rằng, nếu không có biện pháp xử lý, tình trạng thâm hụt hàng năm sẽ tiếp tục làm tăng nợ vày liên bang của tiểu bang, khiến người nộp thuế phải gánh kèm khoảng $1 tỷ đô la lãi suất mỗi năm. Hành động không đủ sớm có thể khiến California đối mặt với một cơ chế thuế leo thang do luật liên bang quy định.

Giải pháp có tự duy

Báo cáo đề xuất tăng mức lương chịu thuế từ $7,000 đô la lên tới $46,800 đô la cho 1 người, một bước điều chỉnh được cho là sẽ cung cấp nguồn thu ổn để cải thiện chương trình. Đồng thời, cần có các cải cách về cách đánh thuế trợ cấp thất nghiệp để đơn giản hóa hệ thống và khuyến khích tuyển dụng. Đặc biệt, các nhà phân tích đề xuất chia sẻ chi phí khoản vay liên bang giữa chủ lao động và chính quyền tiểu bang để giảm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Cân nhắc thực hiện cải cách

Gareth Lacy, người phát ngôn của Sở Phát triển Việc làm California, đã nhận định báo cáo của LAO là “một báo cáo chu đáo” và cho biết các viên chức đang xét duyệt cẩn thận. Tuy nhiên, việc triển khai những thay đổi đề xuất có thể gây tranh cãi, nhất là khi các doanh nghiệp đã quen với mức thuế hiện tại.

Ông nói, "Chúng tôi đồng ý rằng vấn đề này đã kéo dài trong nhiều thập niên và đại dịch đã làm trầm trọng thêm vấn đề", Lacy nói.

Hệ thống bảo hiểm thất nghiệp của California không thể tiếp tục hoạt động theo cách thông thường mà không đối mặt với nguy cơ sụp đổ. Những cải cách được LAO đề xuất cung cấp một lộ trình thực tế và cân nhắc, nhưng việc thực hiện có thành công hay không phụ thuộc vào sự đồng thuận giữa các bên liên quan và quyết tâm của chính quyền California.

NT