Anh họ Dương bị điều tra trong vụ tấn công Quốc Hội ngày 6 tháng Giêng

Fi Dương từng có mặt trong nhóm người xông vào tòa nhà Quốc Hội ngày 6 tháng 1, 2021. (Scott MacFarlane/ Twitter)

Trong cả trăm người đã bị FBI bắt hoặc theo dõi trong hơn nửa năm kể từ ngày xảy ra vụ tấn công Quốc Hội ngày 6 tháng Giêng có một người tên là Fi Dương, 27 tuổi. Theo hồ sơ điều tra, anh này có cha mẹ và ông bà từng thoát khỏi chế độ cộng sản tại Trung Quốc và Việt Nam. Anh chào đời tại Hoa Kỳ, là cựu quân nhân Thủy Quân Lục Chiến, mang hai giòng máu Trung Hoa và Việt Nam.

Theo hồ sơ điều tra của cơ quan FBI được báo chí loan tải trong tuần này, Fi Dương sống tại bắc Virginia, thành lập “một nhóm học Kinh Thánh” làm bình phong cho một nhóm dân quân có vũ trang.

Anh đã bị bắt. Vào ngày thứ Sáu, 2 tháng 7, Fi Dương xuất hiện trước tòa và được tòa cho phép về nhà trong thời gian chờ ngày ra tòa, mặc dù công tố viên muốn tạm giữ anh ta trong nhà giam.

Theo hồ sơ nộp tại tòa, khi bị bắt thì Fi Dương đã có nhiều khẩu súng kể cả một cây AK-47 và vật liệu để chế tạo 50 bom xăng molotov. Hồ sơ khởi tố này được công bố ngày thứ Ba vừa qua. Sau đó các tờ báo lớn tại Mỹ, như tờ New York Times và Washington Post, đã đăng tin chi tiết hơn về trường hợp Fi Dương.

Một bản tin cho biết Fi Dương tự nhận mình là một dân quân, sống tại thành phố Alexandria. Vào giữa tháng Sáu, Fi Dương cùng hai người mà một trong hai người anh tưởng là bạn của anh ta, đã tới một địa điểm từng là một nhà tù gần thị xã Lorton, cách nhà anh khoảng 15 dặm. Theo các công tố viên, Fi Dương đã có một sứ mạng bí mật. Anh muốn tìm một địa điểm để thí nghiệm những chai bom xăng mà anh sắp chế tạo.

Fi Dương đã nói với hai người cùng đến xem địa điểm nhà tù là “nơi đây rất hoàn hảo” để thực hiện cuộc thí nghiệm. Trước khi nhóm ba người chia tay, Fi Dương tuyên bố, “Bạn đang lâm chiến. Đây là giá tối hậu phải trả cho hòa bình.”

Điều mà Fi Dương không biết là hai người đàn ông kia không là người đồng chí hướng, không là người ủng hộ cựu Tổng Thống Donald Trump khi ông tuyên bố cuộc bầu cử vừa qua đã bị gian lận. Hai người này không muốn tham gia một cuộc nội chiến, và họ là mật thám của chính quyền liên bang. Hai người này đã trà trộn vào nhóm dân quân của Fi Dương một thời gian ngắn sau khi xảy ra vụ tấn công Quốc Hội hồi đầu năm nay.

Tại tòa hôm thứ Ba, công tố viện đã không khởi tố Fi Dương tội chế tạo bom xăng, mà truy tố anh ta tội xâm nhập tòa nhà Quốc Hội bất hợp pháp ngày 6 tháng Giêng. Công tố viện không truy tố Fi Dương tội gây bạo động, nhưng tố cáo anh dùng ngôn từ bạo lực và thực hiện những cuộc quan sát Quốc Hội trong những tuần sau ngày đám đông bênh ông Trump tấn công tòa nhà lập pháp này.

Trong khi đó, bà luật sư Sabrina Schroff nói rằng FBI đã gài bẫy Fi Dương và không có bằng chứng cho thấy anh ta đã làm gì phạm pháp ngoài việc nói năng về phương pháp chế tạo bom xăng. Có lẽ vì lý luận của luật sư, thẩm phán đã cho phép Fi Dương được đóng tiền thế chân tại ngoại trong lúc chờ ngày ra tòa.

Theo hồ sơ khởi tố, nhà chức trách đã bắt đầu chiếu cố Fi Dương khi biết vào sáng ngày 6 tháng Giêng, anh và một người liên quan đã hỏi một người tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn rằng ông ta có phải là “người yêu nước” hay không. Fi Dương không biết ông này là cảnh sát viên mặc thường phục, là một mật thám cảnh sát. Ông ta đã trả lời rằng ông là người yêu nước và hỏi lại Fi Dương cùng câu hỏi. Fi Dương đáp anh là “người điều khiển” (operator).

Trong vòng một tuần sau đó, ông mật thám của sở cảnh sát đã làm quen với Fi Dương và giới thiệu anh với một ông mật thám khác của cơ quan FBI. Không hề biết hai ông này là nhân viên công lực của nhà nước, theo hồ sơ khởi tố của công tố viện, Fi Dương đã nói “nổ” về việc thành lập một “mạng lưới gồm những người yêu chuộng tự do.” Anh cũng giải thích rằng gia đình anh gồm “hai thế hệ đã chạy trốn khỏi chế độ cộng sản” tại Trung Quốc và tại Việt Nam. Anh cũng nhìn nhận rằng anh “mặc y phục toàn màu đen để trông giống thành viên của nhóm antifa” trong ngày xâm nhập tòa nhà Quốc Hội. Antifa là nhóm cực tả đối chọi với nhóm cực hữu ủng hộ ông Trump.

Sau khi lấy được lòng tin của Fi Dương, mật thám của FBI đã được anh ta mời đến nhà để dự một cuộc họp của nhóm dân quân. Các thành viên dân quân đã tự gọi họ là “nhóm học Kinh Thánh” (Bible study group).
Qua buổi họp này, viên mật thám đã thấy những thùng đựng súng đạn, được nghe thảo luận về vũ khí, cách tập luyện cận chiến và lái xe. Họ cũng bàn về cách mua một máy chủ internet để các thành viên có thể “ngăn chặn sự theo dõi của cơ quan công lực.”

Đến tháng Tư, nhóm dân quân có thêm một thành viên mới được Fi Dương mô tả là “liên lạc viên ba phần trăm.” Ba Phần Trăm (Three Percenters) là tên của một nhóm cực hữu với quan điểm bênh vực quyền sở hữu súng. Trong tháng Sáu vừa qua, công tố viên liên bang đã truy tố sáu người thuộc nhóm nay, kể cả hai người điều khiển chính trị, liên quan đến phong trào cực hữu tại Nam California.

Các công tố viên đã nhìn nhận rằng Fi Dương không chính thức là một thành viên của phong trào Ba Phần Trăm. Tuy nhiên, theo các công tố viên, anh đã bày tỏ sự sẵn sàng giao chiến bằng bạo lực “chống lại các nhóm có quan điểm khác với quan điểm của anh ta.”

Chẳng hạn trong tháng Ba anh từng viết ý kiến trên một diễn đàn dùng mật mã về một cuộc phá hoại xảy ra trong một cuộc biểu tình của nhóm Black Lives Matter, và thêm một câu, “Các bạn hãy bảo đảm súng trường của mình đang nhắm vào mục tiêu.” Về một cuộc thảo luận liên quan đến luật kiểm soát súng, anh viết, “Hậu quả sẽ rất dữ dội, có thể châm ngòi cho một cuộc nội chiến kế tiếp.”

Theo hồ sơ của FBI, họ khám phá anh bắt đầu chú ý đến việc chế tạo bom xăng vào cuối tháng Năm. Khi đến nhà của Fi Dương để dự một cuộc họp khác, ông mật thám mà nay là bạn của Fi Dương đã nhìn thấy năm thùng giấy ở lối đậu xe driveway. Năm thùng này đựng khoảng 50 chai thủy tinh. Trong cuộc họp đó, các thành viên của nhóm dân quân đã bàn về cách thức chế tạo bom xăng, bom với khói cay. Vài ngày sau mật thám hỏi làm sao có được bom xăng Molotov, thì Fi Dương nói rằng họ cần thử nghiệm trước, việc mà họ không thể làm ở sân sau nhà của anh tại Alexandria.

Vài tuần sau, cũng theo hồ sơ khởi tố, Fi Dương lái xe theo viên mật thám đến một tiệm 7-Eleven nằm trên một con đường vắng vẻ ở thị xã Lorton. Từ đó họ lái xe đến địa điểm nhà tù cũ, nơi một mật thám khác đến gặp hai người. Sau đó Fi Dương khẳng định địa điểm này sẽ là nơi họ sẽ thí nghiệm bom xăng.

Hai mật thám đã lén thâu băng, và Fi Dương đã tuyên bố hôm đó, “Chúng ta chưa đến giai đoạn người dân bước ra ngoài để nổi loạn. Nhưng ngày đó sắp đến.”

Cũng trong ngày thứ Ba vừa qua, FBI đánh dấu sáu tháng kể từ ngày nổi loạn 6 tháng Giêng bằng việc công bố những video cho thấy các nghi can có dính líu đến 11 vụ tấn công bạo động nhất nhắm các nhân viên công lực trong này nổi loạn, kêu gọi công chúng hãy giúp FBI nhận diện và bắt những người này.

Tính cho đến nay FBI đã nhận được hơn 210,000 manh mối giúp truy tố ít nhất 165 người. Tuy nhiên, FBI viết thêm trên Twitter, “Vài kẻ bạo động nhất vẫn chưa được nhận diện.”