"Chủ khách" gặp nhau ngoài đường

Bài VŨ HẰNG

Để tỏ lòng quí mến và sự niềm nở, chúng ta cần phải chào hỏi mỗi khi gặp nhau. Qui tắc chung là khách phải chào chủ. Trong các bài trước, Hằng có kể lại một số kinh nghiệm về việc áp dụng qui tắc này giữa những người thân khi gặp nhau trong nhà. Nhưng gặp nhau ở ngoài đường thì biết ai là chủ ai là khách? Ai phải mở lời chào trước?


Gặp nhau ngoài đường thì bề dưới là khách, bề trên là chủ.

Bạn bè, người quen biết vô tình gặp nhau ngoài đường hoặc trong các sinh hoạt xã hội… dường như không có qui tắc rõ ràng về việc ai phải cất tiếng chào trước. Lý do là vì, nếu thích thì lại gần chào hỏi, bất cứ ai mở lời trước cũng được, hoặc có thể cả hai người cùng cất tiếng một lúc, chẳng hạn:
- Ồ, Thắng hả? Có khỏe không? Đi đám cưới bên nào vậy? Đằng trai? Hay, đằng gái?
- À, Tâm! Mình đi đằng trai, còn bồ?

Câu chuyện sẽ mở đầu như thế, rồi tiếp tục lấn sang đề tài khác, nhưng có thể chỉ có vậy, rồi tìm cớ... chia tay. Cũng có thể chẳng ai phải mở lời, vì nhác nhìn thấy nhau từ đằng xa đã tránh sang lối khác để khỏi chạm mặt. Đó là những tình cảnh có thể xảy ra giữa những người quen biết hoặc chỉ là sơ giao.
Bây giờ, nói tới chuyện những người thân vốn sống cùng một nhà gặp lại nhau ngoài đường: Bình thường, nếu không làm lơ thì cũng chỉ chào nhau một cách ngượng nghịu, chứ ít khi được niềm nở tự nhiên. Các bạn có nhận thấy như vậy không? Lạ nhỉ! Tại sao lại cư xử kiểu đó? Lẽ ra mối liên hệ ruột thịt cần được thể hiện ra bên ngoài, càng thân càng niềm nở, ân cần… hơn mới phải chứ! Đúng là như vậy, nhưng cái việc xem ra đơn giản ấy lại có vẻ khó thực hiện.


“Bạn có khỏe không? Lâu nay làm ăn sao rồi?”

Vì thế, ông Cả Đẫn nhà em mới phải mở rộng nội qui như sau:
1. Người thân cùng một nhà gặp nhau bên ngoài vẫn đối xử theo qui tắc “khách chào chủ,” trong đó bề dưới là khách, bề trên là chủ.

2. Không được tránh mặt để khỏi chào
3. Người vi phạm sẽ phải góp $10 vào “công quĩ.”
Qui định đơn sơ như vậy thôi, nhưng lại rất hiệu quả, làm cho cuộc gặp gỡ sôi động vui vẻ hơn, và người vi phạm, nếu có, cũng sẽ nhận ra lỗi của mình một cách nhanh chóng, chứ không cần ai nhắc nhở hoặc sửa lưng. Lễ Giáng Sinh vừa qua, đại gia đình nhà em đi nhà thờ. Khởi hành ngồi xe chung với nhau, nhưng đến nơi rồi thì chia tay: Cặp già riêng, cặp trẻ riêng, Cu Bi và Bé Tý cũng chia tay, lên ngồi với nhóm thiếu nhi theo tuổi của mình. Hết giờ lễ, gặp nhau trên đường ra lấy xe, màn chào hỏi diễn ra thật là vui vẻ và sôi động:
- Con chào ông bà ngoại.
- Ông bà ngoại chào con!
- Con chào ba má.
- Ba má chào con!
- Anh Hai chào em Bé Tý!
-... Ơ! Ơ…
Các bạn thấy có vui không? Những người cùng đi trên đường thấy cảnh chào hỏi náo nhiệt đều ngoái cổ nhìn lại, mỗi người hỏi một câu, làm không khí càng thêm thân mật giữa những người vốn không quen biết
Chỉ có một người tiu nghỉu buồn xo, đó là Bé Tý! Là “bề dưới” ở tầng cuối cùng, con bé phải đội bao nhiêu “bề trên” lên đầu, nào là ông bà, ba má, và cả anh Cu Bi. Anh Cu Bi hôm nay nhanh miệng, chào hết mọi người, rồi cất tiếng chào luôn em gái, làm bé Tý ngớ người, chỉ biết phản ứng bằng mấy tiếng “Ơ! Ơ…” tội nghiệp. Là vì, lẽ ra bé phải chào anh trước mà không kịp. Nhưng luật pháp... bất vị thân: Chuyện tội nghiệp thì để cha mẹ Bé Tý lo, còn nội qui vẫn cứ áp dụng, không châm chước cho ai được. Mẹ Bé Tý bế con gái lên, hôn vào má bé, rồi nói:


Cả gia đình cùng đi lễ…

- Lo gì, ngày mai Bé Tý giúp mẹ dọn nhà, rồi con sẽ có thừa tiền góp vào “heo” công quĩ.
Hằng quên chưa nói với bạn rằng, người lớn không bao giờ được đóng phạt thay, mà lỗi ai người ấy chịu. Nhưng theo lời mẹ bé Tý thì dường như “chị ta” có việc gì đó cho bé làm, rồi trả công để bé có tiền đóng phạt ngày mai. Đây là sáng kiến của mẹ Bé Tý, Hằng và ông Cả Đẫn không có can dự gì. Như vậy cũng hay, “đồng tiền liền khúc ruột”, mình có bỏ sức lao động ra để kiếm tiền thì khi đóng ra mới xót, mới học được bài học về tinh thần trách nhiệm và sự tự lập chứ, phải không bạn?
Vuhang231@yahoo.com

Niềm nở chào hỏi nhau khi gặp gỡ