Tập run sợ trước uy quyền ông Trump nếu trở thành tổng thống Mỹ, ông Tập sẽ phải mềm mỏng với Tổng thống Biden?

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tiếp theo sẽ tác động thế nào đến ông Tập nói riêng và quá trình tồn vong của Trung Cộng nói chung? Liệu Nhà Trắng có yêu cầu Bắc Kinh cam kết từ bỏ việc sử dụng vũ lực để chiếm Đài Loan và giữ nguyên hiện trạng?

Hội nghị thượng đỉnh APEC tổ chức tại San Francisco từ ngày 15 đến 17/11 sẽ là cơ hội cuối cùng để ông Biden và ông Tập Cận Bình gặp nhau trong năm 2023, đồng thời cũng có thể là cơ hội cuối cùng để hai người gặp nhau.

Tập Cận Bình đã tham gia Hội nghị thượng đỉnh G20 và Hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2022, đồng thời gặp tổng thống Biden trong Hội nghị thượng đỉnh G20. Năm nay Tập Cận Bình lại từ bỏ hội nghị thượng đỉnh G20, nếu lại từ bỏ hội nghị thượng đỉnh APEC, có lẽ sẽ không có cuộc gặp với ông Tập trong năm 2023.

Hội nghị thượng đỉnh APEC 2024 sẽ được tổ chức ở Peru, lịch trình vẫn chưa được xác định và ông Biden có thể sẽ không tới. Năm 2024, nếu ông Tập tiếp tục vắng mặt tại Đại hội đồng Liên hợp quốc ở New York, có thể phải chờ Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Brazil ngày 18 đến 19/11 mới gặp được ông Biden.

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 dự kiến ​​sẽ được tổ chức vào ngày 5 tháng 11, kết quả có thể sẽ được biết trước hội nghị thượng đỉnh G20. Nếu ông Biden tái đắc cử, ông Tập Cận Bình sẽ tiếp tục mối quan hệ với Biden. Nhưng nếu ông Trump thắng, ông Biden chỉ còn hơn hai tháng trong nhiệm kỳ, vì thế cuộc gặp với ông Tập có lẽ sẽ vô nghĩa, bởi ông Tập có lẽ không có hứng thú gặp lại Biden.

Tất nhiên, nếu chế độ Trung Cộng sụp đổ vào năm 2024, mọi thứ sẽ bắt đầu lại từ đầu và sẽ không liên quan gì đến các nhà lãnh đạo Trung Cộng.

Ông Tập, đều đã từng giao tiếp với cả tổng thống Biden và ông Trump, hẳn sẽ có xu hướng đặt cược vào việc ông Biden tái đắc cử. Mặc dù ông Biden tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Trung Cộng, nhưng ông vẫn không từ bỏ liên lạc với Trung Cộng và thậm chí còn thúc đẩy liên lạc bình thường.

Trước mặt một Donald Trump đầy quyền lực, ông Tập có lẽ cảm thấy rụt rè. Trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, vào mọi thời điểm quan trọng, ông Tập đều đích thân yêu cầu ông Trump trì hoãn ngày áp dụng thuế quan bổ sung và hứa sẽ thúc đẩy đàm phán.

Năm 2020, thời điểm bùng phát Covid-19, ông Trump đã cắt đứt liên lạc với ông Tập do Trung Cộngchậm trễ trong việc công bố dịch bệnh. Dương Khiết Trì, khi đó là chủ nhiệm văn phòng đối ngoại Trung Cộng, đã thỉnh cầu xin được gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ lúc bấy giờ là Mike Pompeo và ông Pompeo miễn cưỡng chấp nhận. Sau cuộc gặp ông Pompeo cho biết, ông không quan tâm Trung Cộng nói như thế nào, mà muốn xem họ làm như thế nào. Năm 2020, lãnh sự quán của Trung Cộng tại Houston được lệnh đóng cửa và đại sứ Mỹ tại Trung Cộng sau đó đã rời khỏi Bắc Kinh.

So sánh một chút có thể thấy, chính quyền Bắc Kinh nên hy vọng ông Biden sẽ tái đắc cử, các nhà lãnh đạo Trung Cộng ít nhất có thể giữ được chút thể diện, còn có thể lợi dụng các cuộc trao đổi cấp cao giữa Trung Cộng và Hoa Kỳ để thực hiện tuyên truyền giả dối trong đối nội.

Tập Cận Bình có muốn cộng điểm cho Biden hay không?

Ông Trump đang phải đối mặt với nhiều vụ kiện tụng pháp lý. Ngày 2/10, vụ kiện của Donald Trump được xét xử tại tòa án New York, cựu tổng thống Mỹ không cần phải tham dự nhưng ông bất ngờ đích thân đến nói chuyện với giới truyền thông bên ngoài tòa, cố gắng biến vụ kiện tiêu cực thành sự kiện PR tranh cử có lợi với mình.

Đảng Cộng hòa phê phán tổng thống Biden yếu đuối trước Trung Cộng  khi các chiến lược đối với chính quyền Bắc Kinh chưa thực sự hiệu quả và mối đe dọa đối với Hoa Kỳ vẫn còn đó. Ông Biden vì thế cũng đang chịu áp lực. Nếu Trung Cộng muốn đặt cược vào việc tổng thống Biden tái đắc cử, họ không thể chỉ đơn thuần chờ xem, việc cộng điểm cho Biden về mặt ngoại giao vào thời điểm này có thể coi như là một loại lựa chọn bất đắc dĩ.

Cán cân cạnh tranh giữa Trung Cộng và Mỹ rõ ràng đang bị nghiêng. Các nhà lãnh đạo Trung Cộng thực ra biết mình đang thua nhưng vẫn không chịu thừa nhận thất bại. Về đối ngoại, họ đã quay sang tìm kiếm cầu hòa với Mỹ. Về đối nội, họ buộc phải đề xuất cái gọi là “hiện đại hóa kiểu Trung Cộng” “tự lực tự cường” và “tuần hoàn bên trong".

Trung Cộng muốn lộ ra tín hiệu muốn cầu hòa với Nhà Trắng, nhưng không quá rõ ràng, nếu không sẽ không thể công khai trong nội bộ, đồng thời, Bắc Kinh cũng cố tình tạo ra xung đột, bao gồm cả hoạt động quân sự đối với Đài Loan, cố gắng chứng tỏ mình còn chút tiền. Ông Tập và ông Putin sắp gặp lại nhau, và họ cũng đang cố gắng tạo ra một con bài thương lượng khác để chống lại Mỹ.

Ngày 6/10, Bộ Thương mại Mỹ đưa 42 công ty Trung Quốc vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, những công ty này bị lên án cung cấp cho Nga các mạch tích hợp có nguồn gốc từ Mỹ để sử dụng trong sản xuất tên lửa và hệ thống dẫn đường chính xác cho máy bay không người lái. Đây có lẽ là lời cảnh báo được Nhà Trắng đưa ra trước cuộc gặp của Tập - Putin.

Các nhà lãnh đạo Trung Cộng không tình nguyện đầu hàng Nhà Trắng, nhưng lúc này Tập Cận Bình phải cân nhắc xem có nên trao cho Biden một chiến thắng ngoại giao không lớn không nhỏ và giúp Biden ngụy trang ở lại Nhà Trắng hay không. Cuộc họp tháng 11 sẽ là một cơ hội hiếm có.

Trung Cộng có thể đợi đến năm 2024 để quan sát tình hình và xem liệu Trump có thể chống chọi được nhiều vụ kiện và thực sự giành được đề cử cuối cùng của Đảng Cộng hòa hay không; điều đó cũng phụ thuộc vào việc Biden có thể duy trì được đà tái tranh cử hay không.

Tuy nhiên, nếu Trung Cộng làm như vậy thì nguy hiểm không nhỏ, việc sắp xếp một cuộc gặp Tập - Biden vào thời điểm đó có thể không dễ dàng. Điều khủng khiếp nhất là dưới áp lực của các cuộc thăm dò, tổng thống Biden có thể có hành động nặng nề chống lại Trung Cộng bất cứ lúc nào, buộc Trung Cộng phải thừa nhận thất bại để chứng tỏ thành tích ngoại giao của mình.

FB VM
Photo by Jack Hunter on Unsplash